CLAY MINERALS OF MIOCENE EVAPORITES OF THE CARPATHIAN REGION, UKRAINE

Abstract

MINERAŁY ILASTE W EWAPORATACH MIOCEŃSKICH REGIONU KARPACKIEGO, UKRAINAAbstrakt. Skład asocjacji minerałów ilastych ewaporatów mioceńskich karpackiego regionu Ukrainy podsumowano na podstawie opublikowanych wyników badań dyfraktometrycznych i termicznych ewaporatów egeru–eggenburgu i badenu zapadliska przedkarpackiego, a mianowicie gipsu, soli kamiennej i soli potasowej z Stebnyka i Kałuszu, a także badeńskiej soli kamiennej z Sołotwyna i Mukaczewa (Zakarpacie). W ewaporatach facji gipsowej dominują alogeniczne minerały ilaste (smektyt dyoktaedrychny, chloryt i illit), a autigeniczne minerały (smektyt tryoktaedrychny, illit oraz minerały mieszanopakietowe) są obecne w małych ilościach. Minerały ilaste facji soli kamiennej egeru–eggenburgu zawierają illit, chloryt i mieszanopakietowy illit-smektyt, a w soli kamiennej badenu, oprócz tych minerałów, obecne są jeszcze smektyt, korensyt oraz minerał mieszanopakietowy chloryt-smektyt. W solach potasowych z minerałów ilastych występują tylko illit i chloryt. Stopień transformacji minerałów ilastych w ewaporatach regionu karpackiego zależy od stężenia solanek basenu ewaporatowego w czasie ich depozycji. Wraz ze wzrostem koncentracji solanek asocjacje minerałów ilastych zmieniają się w kierunku zmniejszenia ilości smektytu i mieszanopakietowych faz i uporządkowania ich struktury. Istotny wpływ na skład minerałów ilastych ma aktywność wulkaniczna – materiał piroklastyczny zamienia się w smektyt, korensyt i mieszanopakietowy chloryt-smektyt, które występują w badeńskiej soli kamiennej.