Zmiany wydajności i cech fizyczno-chemicznych wody źródła w Pliszczynie koło Lublina
Keywords:
źródło, zmiany wydajności, właściwości fizyczno-chemiczne, Wyżyna LubelskaAbstract
W okolicy Lublina istnieją liczne wypływy wód podziemnych o wysokiej i dość regularnej wydajności. Szczegółowe informacje o ich występowaniu były zbierane w Zakładzie Hydrografii (obecnie Hydrologii i Klimatologii) UMCS w Lublinie od II połowy XX w. W wytypowanych źródłach prowadzono powtarzane pomiary ich wydajności oraz analizowano cechy fizyczne i chemiczne wypływającej wody. Źródło w Pliszczynie znajduje się w dolnej części zlewni Ciemięgi, która sąsiaduje z obszarem Lublina. Pierwsze pojedyncze pomiary wydajności przeprowadzono w latach 1964–1965. Od 1980 r. wykonywano corocznie przynajmniej jeden pomiar, natomiast w latach 1995–2005 prowadzono je niemal w każdym miesiącu oraz pobierano wodę do analiz własności fizycznych i chemicznych. Średnia łączna wydajność źródła obliczona ze 136 pomiarów wykonanych w latach 1964–2017 wynosiła 42,6 dm3·s–1, a skrajne wartości osiągnęły 20,9 i 78,5 dm3·s–1. W opracowaniu przeanalizowano zmiany wydajności źródła i cech fizyczno-chemicznych wody, zwrócono uwagę na relacje między opadem atmosferycznym, wydajnością źródła i stanem retencji wody podziemnej oraz przepływem rzeki Ciemięgi.References
HARASIMIUK M., HENKIEL A., 1982 – Objaśnienia do Szczegółowej Mapy Polski, ark. Lublin. Wydaw. Geol. Warszawa.
MICHALCZYK Z. (red.), 1996 – Źródła województwa lubelskiego. Wydajność i parametry fizykochemiczne w 1996 roku. Bibl. Monitor. Środ., Lublin:1–238.
MICHALCZYK Z. (red.), 1997 – Strategia wykorzystania i ochrony wód w dorzeczu Bystrzycy. Wydaw. UMCS, Lublin, 1–192.
MICHALCZYK Z., REDEROWA E., 1993 – Dorzecze Ciemięgi. W: Źródła zachodniej części Wyżyny Lubelskiej. Badania hydrograficzne w poznawaniu środowiska, II (red. Z. Michalczyk):
–151. Wydaw. UMCS, Lublin.
MICHALCZYK Z., TURCZYŃSKI M., 1988 – Charakterystyka hydrologiczna dorzecza Ciemięgi. W: Badania hydrograficzne w poznawaniu środowiska, I: 83–92. Wydaw. UMCS, Lublin.
MICHALCZYK Z., CHMIEL S., GŁOWACKI S., ZIELIŃSKA B., 1997 – Ocena zasobów wodnych dorzecza Ciemięgi. W: Efekty proekologicznego zagospodarowania zlewni rzeki Ciemięgi:
–36. Wydaw. LFOŚN, IMiBR AR, Lublin.
MICHALCZYK Z., GŁOWACKI S., ZIELIŃSKA B., 2007 – Zasoby wodne dorzecza Ciemięgi. W: Obieg wody w środowisku naturalnym i przekształconym. Badania hydrograficzne w poznawaniu środowiska, VIII (red. Z. Michalczyk): 372–384. Wydaw. UMCS, Lublin.
MICHALCZYK Z., CHMIEL S., GŁOWACKI S., SPOSÓB J., ZIELIŃSKA B., 2010 – Charakterystyka hydrologiczna źródeł w Baszkach koło Lublina. W: Woda w badaniach geograficznych (red. T. Ciupa, R. Suligowski): 281–291. UJK, Kielce.
MICHALCZYK Z., CHMIEL S., GŁOWACKI S., ZIELIŃSKA B.,2015 – Monitoringowe badania źródeł Wyżyny Lubelskiej i Roztocza. Prz. Geol., 63, 10/2: 935–939.
NIEMIEC S., 1972 – Źródła w dorzeczu Ciemięgi. Arch. Zakł. Hydrograf., UMCS, Lublin.
PACZYŃSKI B., 1995 – Atlas hydrogeologiczny Polski. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
PACZYŃSKI B., SADURSKI A. (red.), 2007 – Hydrogeologia regionalna Polski, t. I. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
ŚWIĄTEK R., 1977 – Odpływ z dorzecza Ciemięgi w latach 1971–1972. Biul. Lub. Tow. Nauk., 19, 1: 29–33.
