FARMACEUTYKI W WODACH RZECZNYCH ORAZ ICH MIGRACJA DO UJĘĆ INFILTRACYJNYCH W KRAJKOWIE

Abstract

W 2018 r. na ujęciu infiltracji brzegowej w Krajkowie wykonano oznaczenia farmaceutyków w wodach rzecznych i infiltracyjnych. Przeprowadzono trzy serie badań: w rzece Warcie, piezometrach i studniach usytuowanych w różnych odległościach od rzeki (38–250 m) oraz w studni promienistej z drenami zlokalizowanymi 5 m pod dnem rzeki. Łącznie analizie poddano 75 substancji, w tym antybiotyki, leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, psychotropowe, β-blokery oraz środki kontrastowe promieniowania X. Kilka spośród badanych parametrów, np. jomeprol czy jopromid, wykryto jedynie w wodach rzecznych. Najczęściej występującymi substancjami zarówno w wodach powierzchniowych, jak i infiltracyjnych były: karbamazepina, gabapentyna, tramadol, oksypurinol, flukonazol oraz lamotrygina. Najwyższe stężenia farmaceutyków wykryto w wodach powierzchniowych. Koncentracje te ulegały jednak redukcji na drodze przepływu z rzeki do studni i otworów obserwacyjnych. W studni promienistej i otworze zlokalizowanym w odległości 38 m od rzeki uzyskano niski stopień redukcji farmaceutyków w stosunku do rzeki. Wyższe stopnie redukcji osiągnięto w studniach położonych w odległości 64–82 m od rzeki. W otworze 78b/1s, oddalonym o 250 m, zachodziła stuprocentowa redukcja większości badanych substancji. Na podstawie badań ustalono, że najkorzystniejsza odległość, przy której należy lokalizować studnie ujęć infiltracji brzegowej, w kontekście usuwania mikrozanieczyszczeń wynosi 200 m, przy czym znaczne stopnie redukcji można uzyskać już w odległości 60–80 m.