Spoiwa węglanowe skał klastycznych czerwonego spągowca w kujawsko-pomorskim segmencie strefy T-T
Abstract
Wypełnienia przestrzeni porowych, w piaskowcach i zlepieńcach przez minerały węglanowe, stanowią jeden z ważniejszych składników spoiw skał czerwonego spągowca. Najpospolitszymi minerałami węglanowymi są kalcyt i dolomit, sporadycznie ankeryt. Analiza katodoluminescencyjna i zastosowanie mikrosondy elektronowej pozwoliło na wyróżnienie dwóch odmian kalcytu (ryc. 2–5): czysty — nie wykazujący luminescencji i nie zawierający domieszek innych pierwiastków oraz kalcyt manganonośny. Wyniki oznaczeń izotopowych w tych minerałach pozwoliły określić przybliżone temperatury ich krystalizacji:26°–38°C i 40°–62°C. Sugerują one istnienie co najmniej dwóch epizodów cementacji badanych osadów czerwonego spągowca. Również spoiwo dolomitowe (ryc. 6–9) tworzyło się głównie w dwóch przedziałach temperatur: 1) 39°–44°C i 2) 58°–82°C. Dolomity krystalizujące w wyższych temperaturach zaliczono do późnodiagenetycznych, co wydaje się potwierdzać obecność dolomitu barokowego w osadach z otworu wiertniczego Budziszewice IG1. Cement ankerytowy powstawał również w późnej fazie cementacji węglanowej.
CARBONATE CEMENTS OF THE ROTLIEGEND CLASTIC ROCKS IN THE KUJAVIAN-POMERANIAN SEGMENT OF THE T-T ZONE.
Summary
Carbonate filling of the pore space in sandstones and conglomerates represents one of the most important constituents of cements in the Rotliegend rocks. The following minerals are the most common: calcite and dolomite, sporadically ankerite. Two calcite varieties (Figs. 2-5) have been distinguished as a result of the cathodoluminescence analysis and microprobe studies, namely: pure calcite - nonluminescent and without impurities; Mn-bearing calcite. Isotope determinations allowed to indicate approximate temperatures of mineral crystaltization which were: 26°- 38°C; 40°- 62°C. These facts suggest at least two cementation episodes of the Rotliegend rocks. In general, the dolomite cement (Figs. 6-9) also formed in two temperature ranges: 39°-44°C and 58° -82°C. The dolomites that crystallized in the higher temperatures are late diagenetic. This is confirmed by the presence of a baroque dolomite in the rocks recorded in the Budziszewice IG 1 borehole. The ankerite cement formed in the late phase of carbonate cementation, too.
CARBONATE CEMENTS OF THE ROTLIEGEND CLASTIC ROCKS IN THE KUJAVIAN-POMERANIAN SEGMENT OF THE T-T ZONE.
Summary
Carbonate filling of the pore space in sandstones and conglomerates represents one of the most important constituents of cements in the Rotliegend rocks. The following minerals are the most common: calcite and dolomite, sporadically ankerite. Two calcite varieties (Figs. 2-5) have been distinguished as a result of the cathodoluminescence analysis and microprobe studies, namely: pure calcite - nonluminescent and without impurities; Mn-bearing calcite. Isotope determinations allowed to indicate approximate temperatures of mineral crystaltization which were: 26°- 38°C; 40°- 62°C. These facts suggest at least two cementation episodes of the Rotliegend rocks. In general, the dolomite cement (Figs. 6-9) also formed in two temperature ranges: 39°-44°C and 58° -82°C. The dolomites that crystallized in the higher temperatures are late diagenetic. This is confirmed by the presence of a baroque dolomite in the rocks recorded in the Budziszewice IG 1 borehole. The ankerite cement formed in the late phase of carbonate cementation, too.