Latest Silurian and Early Devonian Graptolites from Żdanów section, Bardo Mts. (Sudetes)

Abstract

Graptolity późnego syluru i wczesnego dewonu z profilu Żdanowa (Góry Bardzkie, Sudety) In the Żdanow Section (Bardo Mts.) there is an almost continuous sequence of deep water sediments, ranging in age from the Late Ordovician to Early Devonian. These sediments represent the Bavarian facies. The Upper Silurian and Lower Devonian sediments contain a rich graptolite fauna from which twenty two graptolite taxons have been identified. Four of them are new. In the continuous section of the Upper Silurian — Lower Devonian black shales there occurs a succession of graptolite zones: transgrediens, uniformis s.l., hercynicus, falcarius, fanicus, and craigensis. The base of the uniformis Zone coincides with the Silurian-Devonian boundary. This boundary is situated within the homogeneous black shales. No change in lithology or sedimentary environment marks this boundary. In the Żdanow Section the extinction of the Silurian graptolites and the incoming of the Devonian graptolite assemblage is separated by a relatively short time interval. During this interval there has been a great increase in the abundance of relict L. posthumus (Reinh. Richter), showing a character of the population explosion. The appearance of the Devonian graptolites has here a migration character. Only one Devonian phylogenetic lineage — aequabilis — developed from the relict assemblage of Silurian age. The present observations on morphology and stratigraphic ranges of Early Devonian monograptids permit to make some implications on the phylogeny of three lineages: uniformis, hercynicus, and aequabilis. For the last, Devonian episode of the graptolite history, the phylastogeny of the hercynicus and aequabilis lineages is most representative. The predominating evolutionary changeability displayed by the sicula imparts to the evolution of Early Devonian graptolites its specific individuality. Profil Żdanowa reprezentuje najbardziej kompletnie zachowane następstwo osadów dolnopaleozoicznych (ordowik, sylur, dolny dewon) w Górach Bardzkich. Z górnosylurskich i dolnodewońskich osadów opisano 22 taksony graptolitów, w tym ustanowiono 4 nowe. Rozprzestrzenienie stratygraficzne graptolitów w obrębie analizowanego profilu najwyższego syluru i dolnego dewonu daje podstawy do wyróżnienia następujących zon: transgrediens, uniformis s. 1., hercynicus, falcarius, fanicus i craigensis. Przyjęta granica sylur-devon pokrywa się ze spągiem zony uniformis i stropem zony transgrediens. Rozkład stratygraficznych zasięgów M. unilormis Pr ibyl i M. transgrediens Perner, oddzielonych interwałem bez graptolitów wskaźnikowych dla syluru czy dewonu („linograptid interregnum") jest identyczny jak w profilu stratotypowym granicy sylur-dewon w Klonk. Analiza zmian w obrębie graptolitów na granicy systemów wskazuje, że po wymarciu graptolitów z grupy transgrediens następuje migracja nowego zespołu faunistycznego M. uniformis Pribyl, M. sudeticus nov. sp. i M. microdon (Reinh. Richter). Jedynie jedna linia filogenetyczna — aequabilis — rozwija się na podłożu tubylczej fauny późnego syluru. Na podstawie obserwacji morfologii oraz stratygraficznych zasięgów dolnodewońskich graptolitów przedstawiono interpretację stosunków filogenetycznych w obrębie trzech linii rozwojowych: uniformis, hercynicus i aequabilis. Dla ostatniego, dewońskiego epizodu ewolucyjnego w historii graptolitów najbardziej reprezentatywna jest filastogeneza linii hercynicus i aequabilis. Dominująca ewolucyjna zmienność jedynego płciowego osobnika kolonii — sikulozoida — podkreśla odmienność ewolucji dolnodewońskich graptolitów w porównaniu z rozwojem wcześniejszych grup graptolitów.