Phosphate pizolite structures from condensed limestones of the high-tatric Albian (Tatra Mts)

Abstract

Fosforanowe formy pizolitowe ze skondensowanych waoieni albu wierchowego (Tatry) Phosphate pizolite structures occur at hardground surfaces in the high-tatric Albian condensed limestones (Tatra Mts). Their origin is due to accretional growth and intraformational reworking. They were slowly growing by accretion of colloidal phosphates, in form of a homogeneus mass with some microglobuies (supposedly phosphate-enriched microorganisms), and non-phosphatic detritic material. The accretion was proceeding spherically or hemispherically because of the intraformational reworking. The phosphate pizolite structures developed under conditions of periodically reworked hardground. The present-day mineral composition of these structures is due to diagenetic processes, namely a crystallization of carbonate fluotrapatite related to an activation of organic matter. Opisane zostały fosforanowe formy pizolitowe (fig. 1—2) występujące na powierzchniach twardych den w skondensowanych wapieniach albu wierchowego w Tatrach Polskich. Dokładne badania w mikroskopie polaryzacyjnym i w mikroskopie skaningowym (pi. I—V) oraz analizy rentgenostrukturalne (tabl. 1) wykazały, że są one zbudowane z węglanowego fluoroapatytu (1,3% COz). Wszystkie obserwowane apatyty są diagenetyczne, występujące w różnych stadiach rekrystalizacji z pierwotnej żelopodobnej substancji fosforanowej. Powolny wzrost pizolitów wynikał z akrecji koloidalnych fosforanów, jako homogenicznej masy i mikroglobul (wzbogaconych w fosforany mikroorganizmów). Rekrystalizacja żelopodobnych fosforanów związana była z diagenetycznym uruchamianiem materii organicznej. Aktywność prądowa, w środowisku twardego dna morskiego, powodowała przeróbkę badanych struktur oraz akrecję niefosforanowego materiału detrytycznego. Specyficzny stosunek pomiędzy akrecyjnym wzrostem i przeróbką doprowadził do powstania sferycznych do półsferycznych form pizolitowych.