Kordyliera Śląska jako obszar źródłowy materiału klastycznego piaskowców fliszowych Beskidu Śląskiego i Beskidu Wysokiego (Polskie Karpaty Zachodnie)

Abstract

The Silesian cordilliera as the source of clastic material of the Flysch sandstone of the Beskid Śląski and Beskid Wysoki ranges (Polish Western Carpathians) Przedstawiono charakterystykę piaskowców tych ogniw litostratygraficznych serii śląskiej, serii przedmagurskiiej i serii magurskiej, których materiał klastyczny pochodził z kordyliery śląskiej. Piaskowce poszczególnych ogniw wykazują zmienność składu mineralnego związaną zależnością wykładniczą z wielkością ziarna. Wapienne spoiwo, częste w piaskowcach fliszowych, mia charakter pierwotny i odgrywało w procesach transportu materiału klastycznego przez prądy zawiesinowe i sedymentacji tbaką samą rolę jak matrix detrytyczna. Zmienność składu piaskowców w badanych ,profilach pozwala dokładniej odtworzyć przebieg erozji i wypiętrzania kordyliery śląskiej stanowiącej źródło materiału klastycznego. Wyróżniono cztery megarytmy denudacyjne, podczas których były dźwigane i erodowane różne części kordyliery. Przeprowadzono próbę oceny szerokości kordyliery i wielkości jej wypiętrzenia. Flysch sandstones of the Polish Western Carpathians, the material of which was derived from the intrageosynclinal Silesian cordillera are described. The variation of mineral composition within the individual formations and members is related with the mean grain size, the nature of the relation being probably exponential. The calcareous cement common in the flysch sandstones is primary, and was formed by recrystallization of calcareous detritus which played the same role as the detrital matrix in the processes of transport and deposition of the clastic material by turbidity currents. The vertical variation of mineral composition of the flysch sandstones provide data for the reconstruction of theevolution of the Silesian cordillera. Four „denudation megarythms”, in which various parts of the cordillera were uplifted and eroded, are distinguished. An estimation of the magnitude of uplift and of the width of the cordillera ispresented.