Rozwój podziemnych form krasowych w południowej części Wyżyny Krakowskiej

Abstract

Origin and development of subterranean karst in the southern part of the Kraków Upland Autor zajmuje się zachowanymi fragmentami dawnych systemów podziemnej cyrkulacji krasowej. W pracy opisane są kopalne formy krasowe, całkowicie wypełnione osadami. Charakter osadów i cechy morfologiczne kanałów krasowych pozwalają wyciągać wnioski odnośnie do wieku i warunków, w jakich zachodził rozwój i wypełnianie podziemnych kanałów. Zdaniem autora większość kopalnych kanałów powstała w okresie usuwania z powierzchni wapieni pokrywy osadów senonu (w dolnym trzeciorzędzie, ewentualnie z początkiem miocenu). Większość dostępnych dziś jaskiń związana jest z drugim, późniejszym okresem intensywnego rozwoju sieci podziemnej cyrkulacji krasowej (z końcem miocenu i w pliocenie). Cechy morfologiczne jaskiń wskazują, że rozwój jaskiń związany jest z rozcinaniem kompleksu wapiennego przez głębokie doliny. Spękania ciosowe, które predysponowały rozwój kanałów krasowych, musiały już istnieć w wapieniach przy końcu okresu jurajskiego. The author considers the question of preserved fragments of the old systems of subterranean karst circulation. The paper contains a description of fossil karst forms filled up with deposits. The character of the latter as w ell as the morphological features of karst tubes allow to establish the age and conditions in which the development and the filling up of the karst channels systems was taking place. The majority of the accesible caves are associated with the second, later period of intensive development of the karst circulation subterranean network. The morphological features of the caves testify to the relation existing between the development of the caves and the formation of deep valleys in the Upper Jurassic limestones.