Moreny czołowe ostatniego zlodowacenia na obszarze Peribalticum

Abstract

Les moraines terminales de la derniere glaciation sur le territoire de Peribalticum Autor zestawił mapką moren czołowych ostatniego zlodowacenia w oparciu o szczegółowe materiały najnowszych badań czwartorzędu w strefie Peribalticum, a przede wszystkim we wschodniej części tego obszaru. Na podstawie przebiegu moren czołowych zostały wyprowadzone zasięgi poszczególnych stadiałów i faz. Ciągi moren czołowych nie biegną prostolinijnie, lecz tworzą falującą linię złożoną z wysuniętych na południe lobów: 1) odrzański, 2) wiślański, 3) mazurski, 4) niemeński i 5) naroćki. Wszystkie te loby w pewien sposób odzwierciedlają rzeźbę podłoża, która warunkowała ich utworzenie się. Stadium Warty zalicza autor do przedostatniego zlodowacenia. Maksymalny zasięg ostatniego zlodowacenia wyprowadzony został na podstawie badań całego szeregu autorów. Biegnie on po linii najdalej wysuniętego zasięgu stadiału brandenbursko- firankfurckiego. Dla ostatniego zlodowacenia przyjmuje autor tylko dwa stadiały: 1 ) brandenbursko-frankfurcki i 2) pomorski, wszystkie inne postoje lądolodu uważa za fazy tych stadiałów. Uzasadnia to faktem, że między stadiałem brandenburskim a frankfurckim nie stwierdzono dotychczas żadnego interstadiału. Istnienie tylko dwu stadiałów potwierdzają również dane paleoklimatyczne wyprowadzone przez Krivana (1953) i Emilianiego (1955). L’auteur a dresse une carte des moraines terminales de la derniere glaciation, se basant sur les donnees detaillees de la plus recente etude du Quaternaire dans la zone du Peribalticum et surtout dans la partie orientale de ce territoire. L’extension des stades et des phases respectives fut deduite sur la base du cours des moraines terminales. Les cordons des moraines terminales ne sont pas rectilignes mais forment une ligne ondulee composee de lobes allonges vers le Sud: 1) lobe de l’Odra, 2) de la Vistule, 3) des Maizury, 4) du Nieanen, et 5) de Narocz. Dans un certain sens, tous ces lobes refletent le relief du sous-foassement qui a conditionne leur formation. L’auteur place la phase de Warta a l'avant-derniere glaciation. L’extension maximale de la derniere placiation fut deduite d’apres les investigations d’un grand nombre d’auteurs. Elle suit la ligne de l’extension la plus allongee des stades de Brandenibourg et de Francfort. L’auteur accepte seulement deux stades pour la derniere glaciation: 1) de Brandenibourg et de Francfort et 2) de Pomeranie. et considere tous les autres stationnements glaciaires comme des phases des stades. II le motive par le fait que jusqu’a present on n’a pas constate d’intarstade entre le stade de Brandenbourg et de Francfort. Les donnees paleoolimatiques de Krivan (1955) et d’Emilian i confirment aussi l’existence de deux stades seulement.