Recrystallized and disaggregated limestones in the Triassic of Silesia
Abstract
Zrekrystalizowane i rozsypliwe wapienie w triasie Śląska Opolskiego
Wapienie karchowickie podlegają przemianom, w których następstwie pierwotnie lity i spoisty wapień przeistacza się w rozsypliwą skałę o żółtawo-rdzawym zabarwieniu. Skała ta różni się zasadniczo od macierzystego wapienia. Składa się ona z mozaiki kryształków kalcytu o zarysach ksenomorficznych. Kryształki te swoimi rozmiarami (0,02—0,5 mm) wielokrotnie przewyższają ziarna, z których zbudowany jest nie zmieniony wapień karcho wieki (por. Tabl. XX, fig. 1). Znamienną właściwością tej mozaiki jest wtórna szczelinowa porowatość. Powstała ona w wyniku rozpuszczania kalcytu, i to zarówno w obrębie powiększonych kryształów, jak również wzdłuż ich krawędzi (Tab. XX, fig. 3). Przemiany, jakim podlegał wapień karchowicki, .a które doprowadziły do jego obecnej rozsypliwości są zatem wynikiem: 1 — rekrystalizacji, 2 — osłabienia spoistości między nowo powstałymi kryształami w wyniku rozpuszczania przez krążące wody. Wiek rekrystalizacji, która poprzedziła utworzenie się porowatości szczelinowej oraz rozpad wapieni jest trudny do ustalenia. Przypuszczalnie nastąpiła ona u schyłku triasu, równocześnie z dolomityzacją i okruszcowaniem skał triasowych w obszarze śląsko-krakowskim. Powodem rekrystalizacji mogła być migracja wód gruntowych, w których skład wchodziły głównie wody przychwycone w czasie sedymentacji.
Wapienie karchowickie podlegają przemianom, w których następstwie pierwotnie lity i spoisty wapień przeistacza się w rozsypliwą skałę o żółtawo-rdzawym zabarwieniu. Skała ta różni się zasadniczo od macierzystego wapienia. Składa się ona z mozaiki kryształków kalcytu o zarysach ksenomorficznych. Kryształki te swoimi rozmiarami (0,02—0,5 mm) wielokrotnie przewyższają ziarna, z których zbudowany jest nie zmieniony wapień karcho wieki (por. Tabl. XX, fig. 1). Znamienną właściwością tej mozaiki jest wtórna szczelinowa porowatość. Powstała ona w wyniku rozpuszczania kalcytu, i to zarówno w obrębie powiększonych kryształów, jak również wzdłuż ich krawędzi (Tab. XX, fig. 3). Przemiany, jakim podlegał wapień karchowicki, .a które doprowadziły do jego obecnej rozsypliwości są zatem wynikiem: 1 — rekrystalizacji, 2 — osłabienia spoistości między nowo powstałymi kryształami w wyniku rozpuszczania przez krążące wody. Wiek rekrystalizacji, która poprzedziła utworzenie się porowatości szczelinowej oraz rozpad wapieni jest trudny do ustalenia. Przypuszczalnie nastąpiła ona u schyłku triasu, równocześnie z dolomityzacją i okruszcowaniem skał triasowych w obszarze śląsko-krakowskim. Powodem rekrystalizacji mogła być migracja wód gruntowych, w których skład wchodziły głównie wody przychwycone w czasie sedymentacji.