Carboniferous Holothuroidea sclerites in the Upper Silesia Coal Basin (Southern Poland)

Abstract

Karbońskie skleryty Holothuroidea w Zagłębiu Górnośląskim (południowa Polska) W próbkach ciemnoszarych łupków karbońskich pochodzących z wiercenia usytuowanego w okolicy Jaworzna na Górnym Śląsku (wiercenie Jaworzno 2902, głęb. 686—687 m) zostało znalezionych 20 sztuk dobrze zachowanych, wapiennych elementów szkieletowych strzykw, które występowały obok licznych otwornic, małżoraczków i sporadycznych konodontów. W oparciu o oznaczenia składu makrofauny R. Szymoniak (1970) wspomniane łupki uznał za poziom morski V warstw grodzieckich namuru A, odpowiadający prawdopodobnie poziomowi morskiemu V-Barbara warstw porębskich zachodniej części Zagłębia Górnośląskiego (fig. 1). Opracowane przez autorkę skleryty holoturii są dotychczas pierwszymi okazami znalezionymi w utworach paleozoicznych Polski. Mają one postać płytek perforowanych o zarysie kolistym i reprezentują dwa gatunki: P ro - tocaudina kansasensis (Hanna) i Microantyx botoni Gutschick (fig. 2). Wymienione gatunki są znane z osadów mórz szelfowych mississippu, pensylwanu i dolnego permu Ameryki Północnej (D. G. Hanna 1930, C. Cronei s, J. McCormack, 1932; W. F. Bailey 1935, Ch. H. Summers on, L. J. Cambell 1958; R. C. Gutschick 1959). Stwierdzenie tych form we wkładce morskiej w węglonośnej formacji paralicznej na Górnym Śląsku, świadczy o ich nie tylko szerokim rozprzestrzenieniu, ale także możliwości występowania w różnych warunkach ekologicznych.