The Carboniferous in south-western Poland

Abstract

KARBON POŁUDNIOWO-ZACHODNIEJ POLSKI Streszczenie Utwory karbonu SW Polski wchodzą w skład poligenicznej struktury sudeckiej i strefy morawsko-śląskiej oraz jej północno-zachodniego przedłużenia w podłożu utworów permu i mezozoiku monokliny przedsudeckiej (por. ryc. 1 ). Struktura sudecka, w skład której wchodzą Sudety właściwe, blok przedsudecki i przyległa część monokliny przedsudeckiej, stanowi fragment wewnętrznego pasma waryscydów europejskich określanego jako strefa sudecko-sasko-turyngska lub szerzej jako strefa franko- czeska. Utwory strefy morawsko-śląskiej należą do zewnętrznego pasma waryscydów europejskich. Karbon w granicach omawianego obszaru reprezentowany jest przez serie osadowe, wulkanity oraz intruzje granitoidów. Zróżnicowanie wieku, wykształcenia facjalnego i stopnia przeobrażenia utworów sąsiadujących ze sobą w strukturze sudeckiej wskazują na znaczne przemieszczenia poziome. Trwające jednocześnie ruchy pionowe doprowadziły w wizenie do powstania na terenie Sudetów Środkowych zapadliska śródgórskiego wypełnionego osadami typu molasowego; nie wykazującymi deformacji typu fałdowego. W strefie okalającej strukturę sudecką tworzyły się w tym czasie osady asocjacji fliszowej, a na pograniczu obu stref utwory typu olistostromów, zachowane dziś fragmentarycznie w strukturze kaczawskiej i bardzkiej. Utwory węglonośne wchodzące w skład zapadliska Sudetów Środkowych określono jako molasę młodszą, która zdeponowana została w wewnętrznej strefie łuku waryscydów europejskich. W tabeli przedstawiono korelację jednostek litostratygraficznych silezu czeskiej i polskiej części zapadliska Sudetów Środkowych. Molasa węglonośna Górnośląskiego Zagłębia Węglowego zlokalizowana jest w strefie zewnętrznej łuku waryscyjskiego a środkowoczeskie zagłębia węglowe leżą w obrębie waryscyjskiego masywu śródgórskiego.