The question of the Jurassic-Cretaceous boundary in marginal zone of the East-European Platform
Abstract
PROBLEM GRANICY JURA-KREDA W STREFIE BRZEŻNEJ PLATFORMY WSCHODNIOEUROPEJSKIEJ
Streszczenie
Granica jura - kreda, odpowiadająca w prowincji tetydzkiej granicy tyton - berias ustalonej w spągu poziomu grandis, przypada wewnątrz utworów facji purbeckiej w limniczna-lagunowych basenach Europy Zachodniej.
W bruździe kujawskiej Niżu Polskiego w utworach facji purbeckiej wyróżniono 6 poziomów małżoraczkowych.
Węglanowe utwory poziomu „F", w obrębie których przebiega granica między wołgiem środkowym i górnym, zawierają obok ramienionogów euryhalinowe małżoraczki z rodzajów Mantelliana purbeckensis (Forbes) i pierwsze oligohalinowe małżoraczki z rodzajów Klieana i Rhinocypris.
W poziomie „E", w którego dolnej części wygasają otwornice, występują utwory siarczanowe z wkładkami wapieni i margli z gatunkami Fabanella ansata (Jones), Mantelliana purbeckensis (Forbes) i Klieana alata Martin.
Poziomy małżoraczkowe „F" i „E" odpowiadają najwyższej części wołgu środkowego i najniższej wołgu górnego.
Poziomy małżoraczkowe „D", „C" i „B" mają charakter brakiczno-słodkowodny i są zapewne odpowiednikami wiekowymi wołgu górnego. Najwyższy poziom małżoraczkowy „A" ma już charakter brakiczno-morski. W poziomie tym występują, obok Cypridea posticalis Jones, morskie małżoraczki Pachycytheridea compacta (Wolburg) oraz zlepieńcowate otwornice Ammobaculites kcyniensis Sztejn, A. cf. eocretaceous Bartenstein et Brand. Poziom małżoraczkowy „A” znamionuje początek transgresji morza riazańskiego.
Riazań morski reprezentują warstwy z Riasanites i Malbosiceras oraz Surites i Euthymiceras, korelujące się w zasadzie z poziomem boissieri. Można wnioskować, że pierwsze ingresje morza riazańskiego nastąpiły przed poziomem boissieri w poziomie occitanica. Niestety profil riazania Niżu Polskiego, reprezentowanego w dolnej części przez utwory facji purbeckiej, nie pozwala na jednoznaczne określenie jego pozycji stratygraficznej i ścisłą korelację z innymi profilami prowincji borealnej i tetydzkiej.
Streszczenie
Granica jura - kreda, odpowiadająca w prowincji tetydzkiej granicy tyton - berias ustalonej w spągu poziomu grandis, przypada wewnątrz utworów facji purbeckiej w limniczna-lagunowych basenach Europy Zachodniej.
W bruździe kujawskiej Niżu Polskiego w utworach facji purbeckiej wyróżniono 6 poziomów małżoraczkowych.
Węglanowe utwory poziomu „F", w obrębie których przebiega granica między wołgiem środkowym i górnym, zawierają obok ramienionogów euryhalinowe małżoraczki z rodzajów Mantelliana purbeckensis (Forbes) i pierwsze oligohalinowe małżoraczki z rodzajów Klieana i Rhinocypris.
W poziomie „E", w którego dolnej części wygasają otwornice, występują utwory siarczanowe z wkładkami wapieni i margli z gatunkami Fabanella ansata (Jones), Mantelliana purbeckensis (Forbes) i Klieana alata Martin.
Poziomy małżoraczkowe „F" i „E" odpowiadają najwyższej części wołgu środkowego i najniższej wołgu górnego.
Poziomy małżoraczkowe „D", „C" i „B" mają charakter brakiczno-słodkowodny i są zapewne odpowiednikami wiekowymi wołgu górnego. Najwyższy poziom małżoraczkowy „A" ma już charakter brakiczno-morski. W poziomie tym występują, obok Cypridea posticalis Jones, morskie małżoraczki Pachycytheridea compacta (Wolburg) oraz zlepieńcowate otwornice Ammobaculites kcyniensis Sztejn, A. cf. eocretaceous Bartenstein et Brand. Poziom małżoraczkowy „A” znamionuje początek transgresji morza riazańskiego.
Riazań morski reprezentują warstwy z Riasanites i Malbosiceras oraz Surites i Euthymiceras, korelujące się w zasadzie z poziomem boissieri. Można wnioskować, że pierwsze ingresje morza riazańskiego nastąpiły przed poziomem boissieri w poziomie occitanica. Niestety profil riazania Niżu Polskiego, reprezentowanego w dolnej części przez utwory facji purbeckiej, nie pozwala na jednoznaczne określenie jego pozycji stratygraficznej i ścisłą korelację z innymi profilami prowincji borealnej i tetydzkiej.