Pierwszy arkusz Szczegółowego zdjęcia geochemicznego Górnego Śląska: M-34-63-B-b Sławków

Abstract

Geologia oraz występowanie złóż Zn-Pb i związanego z nimi przemysłu są odpowiedzialne za zanieczyszczenie środowiska metalami i siarką na badanym terenie. W celu szczegółowego rozpoznania charakteru i zasięgu anomalii wykonano pierwszy arkusz (Sławków) Szczegółowego zdjęcia geochemicznego Górnego Śląska 1 : 25 000. Próbki pobrano w siatce regularnej 250 x 250 m. Opróbowano gleby z poziomów: 0,0-0,2 m i 0,8-1,0 m, osady wodne i wody powierzchniowe. Zawartości Ag, Al, As, B, Ba, Be, Ca, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, K, Li, Mg, Mn, Na, Ni, P, Pb, S, SiO2, SO4. Sr, Ti, V i Zn zostały oznaczone metodą ICP-AES. Rtęć oznaczono metodą CV-AAS. Mapy geochemiczne utworzono z użyciem programu SURFER for WINDOWS metodą odwrotnej odległości. Na ryc. 1 przedstawiono szkic geologiczny (według Kurek i in,. 1994). Czynnik litologiczny jest odpowiedzialny za zróżnicowanie zawartości Al, Ba, Ca, Co, Cr, Fe, Mg, Ni, Sr, Ti i V. Występujące na powierzchni dolomity kruszconośne, górnictwo, przeróbka i hutnictwo Zn-Pb odpowiadają za powstanie anomalii Cd (ryc. 2 i 3), Zn, Pb, Ag, As, Cu, Hg, Mn i S. Anomalie te są silniej zaznaczone w powierzchniowym poziomie (0,0-0,2 m) niż głębszym (0,8-1,0 m). Wody powierzchniowe są zanieczyszczone przez Zn, Pb (ryc. 4) i Cd. THE FIRST SHEET (SŁAWKÓW; M-34-63-B-B) OF THE DETAILED GEOCHEMICAL MAP OF UPPER SILESIA 1 : 25000 Summary Regional geology, the presence of Zn-Pb deposits and the Zn-Pn industry are responsible for the pollution of environment with metals and sulphur in surveyed area. In order to recognise the character and extent of the anomalies on a detailed way, the first sheet (Sławków) of the Detailed Geochemical Map of Upper Silesia l : 25000 was mapped. Sampling was arranged according to grid 250 x 250 m. Samples of soils (topsoil 0.0-0.2 m and subsoil 0.8-1.0 m), water sediments and surface waters were collected. The contents of Ag, Al, As, B, Ba, Be, Ca, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, K, Li, Mg, Mn, Na, Ni, P, Pb, S, Si02, S04,Sr, Ti, V and Zn were measured using ICP-AES method. CV-AAS method was employed for determination of Hg content. The maps were generated using inverse distance method under the SURFER for WINDOWS software system. Geological structure (after Kurek et al., 1994) is presented on Fig. l . The lithology appears as a factor which has an effect on the concentrations of Al, Ba, Ca, Co, Cr, Fe, Mg, Ni, Sr, Ti and V. Outcropping ore-bearing dolomites (Pb-Zn deposits), mining, treatment and smelting of metal ores are the main factors contributing the anomalies of Cd, Zn, Pb, Ag, As, Cu, Hg, Mn and S. The most characteristic assemblage of elements - Pb, Zn, Cd (Fig. 2 , 3 - results for both layers) is stronger marked in surficial (0.0-0.2 m) than in deeper layer of soil (0.8-1.0 m). The anomalies occupy greater areas in the topsoil. Surface waters are polluted by Zn, Pb (Fig. 4) and Cd.