Nowe późnoplejstoceńskie stanowisko paleontologiczno - archeologiczne w Jaskini Komarowej na Wyżynie Częstochowskiej

Abstract

W trakcie badań geologicznych w Jaskini Komarowej w Kielnikach woj. Częstochowskie odkryto bogaty zespół kości zwierzęcych. W pozyskanym materiale przeważają szczątki niedźwiedzia jaskiniowego, występują także liczne kości innych ssaków (m. in. jeleń, łoś) oraz ptaków. Większość okazów pochodzi z warstwy C, wstępnie datowanej na podstawie cech litologicznych na wczesną część stadiału leszczyńsko-pomorskiego, której wiek bezwzględny szacuje się na ok. 30-22 tys. BP (Lindner, 1992). W osadach tych znaleziono również szczątki ludzkie składające się z czterech niewielkich fragmentów kości czaszki. Stan zachowania i niektóre cechy morfologiczne sugerują znaczny wiek tych znalezisk. Ponadto wiele kości zwierzęcych pochodzących z warstwy C nosi ślady intencjonalnej obróbki. Jakkolwiek brak narzędzi kamiennych i niejasność co do homogeniczności zespołu uniemożliwiają powiązanie wymienionych znalezisk z konkretną kulturą archeologiczną, Jaskinia Komarowa wydaje się być niezwykle interesującym stanowiskiem, wymagającym dalszych badań. Jednocześnie zważywszy na częste naruszenia osadów jaskiniowych przez grupy odwiedzających ją turystów wymaga ona skutecznej ochrony. A NEW LATE PLEISTOCENE PALEONTOLOGICAL AND ARCHEOLOGICAL SITE OFTHE KOMAROWA CAVE IN SOUTHERN POLAND - PRELIMINARY REPORT Summary Rich late Pleistocene osteological material has been discovered in the Komarowa eave (near the village of Kielniki, about 10 km south-east from Częstochowa), during the preliminary geological inspection carried by Marcin Żarski in December 1997. The collected material comprises numerous remains of cave bear, aurochs, deer, elk, horse and wolf (Figs 2D-G). The bones com e mostly from the layer C, which may have been deposited during the older Pomeranian-Leszno stadial (30 000-22000 BP), according only to the layer lithology (no other dating methods has been hitherto applied). The layer C revealed also human remains (Fig, 2A): a fragment of frontal squama just above the browridge (up to 4 mm thick), a fragment of right temporal squama (5 mm thick), a non diagnostic piece of temporal bone, and a fragment of a left coronoid process, probably of a male mandible. The browridge is not preserved, but the forehead was probably angled, which suggest rather archimorphic shape of the skull. The thin frontal suggest juvenile age of one individual (there were probably at least two, adults or late juveniles). Except the fragments of bones and antlers with" cut marks" and some other pieces with signs of intentional shaping (Figs 2B and e), any other artifacts have not been found yet, in the layer C. Because of lack of stone tools and some doubts about the homogenity of the assemblage from Komarowa Cave, the correlation of discovered material with particular paleolithic culture could not be hitherto indicate. In the light of mentioned data, the reported site should became the subject of further paleontological, archeological and antropological researches, along with its efficient protection.