Morfologia stromatoporoidów jako wskaźnik paleośrodowiska

Abstract

Stromatoporoidy są ważnym elementem wielu paleozoicznych kompleksów węglanowych. Występują one w ciągłym wachlarzu kształtów obejmującym formy tabliczkowe, kopulowe, bulwiaste i krzaczaste. Pomimo nadal niepewnej pozycji systematycznej stromatoporoidów, ich cechy morfometryczne są uważane za dobre wskaźniki paleośrodowiska i co za tym idzie mogą być brane pod uwagę w rozważaniach paleoekologicznych. Obok samego kształtu są to układ latylamin oraz typ powierzchni. Wpływ czynników ekologicznych na cechy morfologiczne danego okazu jest tu większy niż w innych grupach bentosu osiadłego ze względu na stosunkowo niski poziom organizacji kolonii. Przedstawiona została metoda parametryzacji kształtów, stromatoporoidów (ryc. 1-3) zaproponowana przez Kershawa i Ridinga (1978) i udoskonalona przez Kershawa (1984). Głównymi elementami środowiska depozycji mającymi wpływ na kształt stromatoporoidów były: tempo depozycji, dynamika wód, prądy morskie i charakter podłoża. STROMATOPOROID MORPHOLOGY AS A PALEOENVIRONMENTAL INDICATOR Summary Stromatoporoids are important elements of numerous Paleozoic carbonate complexes. They occur in a continuous range of shapes including laminar, domical, bulbous and dendroid varieties. In spite of the groups still! doubtful systematic affinity of the group, several features of the stromatoporoid morphology are regarded to be powerful paleoenvironmental indicators and thus can be used in paleoecological considerations. Together with the shape itself these are: arrangement of latilaminae and type of surface. Importance of ecological factors on the individual morphological features is thought to be greater for stromatoporoids than in cases of other benthic groups due to the relatively low organization level of colonies. A simple parameterization method proposed by Kershaw & Riding (1978) and improved by Kershaw (1984) has been introduced (figs. 1-3). The main environmental factors controlling the stromatoporoid shape were: rate of deposition, water turbidity, paleocurrents and consistency of the sea bottom.