Zmiany paleośrodowiska, jako wynik wzajemnego oddziaływania wydarzeń tektonicznych i oscylacji poziomu morza w basenie wschodniosłowackim

Michal Kovac, Adriena Zlinska

Abstract


Wzajemne oddziaływanie wydarzeń tektonicznych i zmian poziomu morza wywierały doniosły wpływ na paleośrodowiska w basenie wschodniosłowackim (Ryc. 1). Główne wydarzenia tektoniczne wpływały na głębokość i kształt basenu, co z kolei wpływało na zmiany środowisk sedymentacji. Oscylacje eustatyczne są odzwierciedlone w przybrzeżnych kontaktach wstępujących. W środowiskach odległych od brzegu, względne wzrosty lub spadki poziomu morza zostały określone w wyniku studiów paleoekologicznych asocjacji otwornicowych. Korelacja skonstruowanych krzywych dla paleogłębokości środowisk i przybrzeżnych kontaktów wstępujących z krzywymi globalnych zmian (Haq i in., 1987) wykazują pewne odmienności, głównie wywołane wydarzeniami tektonicznymi podczas rozwoju basenu. W przeciwieństwie do wczesnomioceńskiego globalnego wzrostu poziomu morza, paleośrodowisko eggenburgu basenu wschodniosłowackiego uległo zmianie od glębokowodnego wysokoenergetycznego do płytkowodnego wysokoenergetycznego w wyniku tektoniki kolizyjnej, po czym w ottnangu nastąpiło wypiętrzenie i hiatus. Transgresja karpatu może być skorelowana z globalnym przybrzeżnym kontaktem wstępującym, ale sródkarpackie wahania poziomu morza były tektonicznie warunkowane w przeciwieństwie do badeńskich wahań, spowodowanych przez globalny wzrost poziomu morza w dolnym badenie i globalny spadek poziomu morza pod koniec środkowego badenu. Transgresja górnego badenu i przybrzeżny kontakt wstępujący to ostatnie dobrze widoczne globalne wydarzenia w zapisie sedymentacyjnym basenu wschodniosłowackiego. Stopniowe spłycenie w sarmacie lub lokalny spadek poziomu morza były głównie warunkowane przez tektonikę syn sedymentacyjną podczas rozwoju basenu (Ryc. 4,5).

CHANGES OF PALEOENVIRONMENT AS A RESULT OF INTERACTION OF TECTONIC EVENTS AND SEA LEVEL OSCILLATION IN THE EAST SLOVAKIAN BASIN

Summary
Interaction of tectonic events and sea level changes had an important influence on the paleoenvironment of the East Slovakian Basin. The main tectonic events influenced the depth and shape of the basin, what led to the changes of sedimentary environment. The eustatic oscillations are reflected in coastal onlaps. In offshore environment, the relative sea level rise or fall were defined by paleoecological study of foraminiferal associations. The correlation of constructed curves for the environment paleodepth and coastal onlap with global reference curves (Haq et al., 1987) shows some discrepancies, mostly caused by tectonic events during the basin development. In contradiction to the Early Miocene global sea level rise the Eggenburgian paleoenvironment of the East Slovakian Basin was changed from deep water high-energy to shallow water high-energy due to collisional tectonics, followed by uplift and hiatus during the Ottnangian. The Karpatian transgression can be correlated with global coastal onlap but the intra Karpatian sea level oscillations were tectonically controlled unlike the Badenian ones, caused by the global sea level rise in the Lower Badenian and global sea level fall at the end of the Middle Badenian. The Upper Badenian transgression and coastal onlap are the last well observed global events in the sedimentary record of the East Slovakian Basin. The Sarmatian gradual shallowing or local sea level fall were mainly controlled by synsedimentary tectonics during the basin development.

Full Text:

PDF (Polish)