Geneza radonu w wodach źródła szczelinowego nr 26 w Kowarach (Sudety)

Abstract

W pracy scharakteryzowano pokrótce wody podziemne wypływające w źródle szczelinowym nr 26 w Kowarach. W latach 1969–1994 były one uznane za lecznicze. Wykonano pomiary zawartości radonu-222 i radu-226 w wodach tego źródła oraz pomiary zawartości radu-226 w ich skałach zbiornikowych. Wykorzystano także archiwalne dane odnośnie zawartości radonu-222, trytu oraz izotopów stabilnych wodoru i tlenu w tych wodach wraz z wynikającymi z nich interpretacjami w postaci modelu przepływu podziemnego tych wód. Na tej podstawie przedstawiono genezę radonu-222 w wodach źródła nr 26. Radon rozpuszcza się w nich w wąskiej strefie kontaktu aplitu z granitem, w których to skałach powstaje na skutek rozpadu radu-226. Do wypływu wód w źródle mogą docierać jedynie te atomy radonu, które rozpuściły się nie dalej niż kilkadziesiąt do stu kilkudziesięciu metrów od źródła. ORIGIN OF RADON IN WATERS OF THE FISSURE SPRING NO 26 IN KOWARY (SUDETY MOUNTAINS, SW POLAND) Summary In the paper groundwaters flowing out in the fissure spring no. 26 in Kowary are shortly characterized. In the years 1969-1994 these waters were considered as medicinal. In the waters of this spring measurements ojradon-222 and radium-226 concentration were done, as well as measurements of radium-226 concentrations in their reservoir rocks. Archival data of radon-222, tritium and stable isotopes of hydrogen and oxygen concentrations in these waters were used, together with underground water flow models resulting from these data. On this basis the origin of radon-222 in the waters of spring no. 26 is described. Radon dissolves in these waters in a narrow zone of contact between aplite and granite, in which rocks it is produced as a result of radium-226 decay. Only these radon atoms which dissolved not further than tens up to hundred and tens meters from the spring can reach the outflow of these waters in the spring.