O zróżnicowaniu pokrywy plejstoceńskiej nad wybranymi formami tektoniki salinarnej pólnocno-zachodniej Polski

Abstract

Budowa kompleksu plejstoceńskiego i jego podłoża jest inna nad strukturami solnymi (i obszarami nagromadzeń cechsztyńskich soli) niż nad formami synklinalnymi permo-mezozoiku (i obszarami wyciśnięcia soli). Nad permo-mezozoicznymi formami synklinalnymi i niektórymi dyslokacjami w powierzchni podczwartorzędowej występują depresje. Wypełniają je osady plejstoceńskie o miąższości przekraczającej 200 m i profilu stratygraficznym zawierającym 7–9 poziomów glin zwałowych. Są to gliny zlodowaceń narwi, nidy, sanu, odry, warty, wisły. Ponad strukturami solnymi występują elewacje podłoża czwartorzędu, a pokrywa plejstoceńska ma zredukowaną miąższość i profil stratygraficzny w relacji z obszarami synklin. Profil plejstocenu zawiera tam tylko 3–4 poziomy glin, należących do zlodowaceń odry, warty i wisły. Serie osadów akumulacji wodnej, najpełniej wykształcone w obrębie „synklinalnych” depresji podłoża, wyklinowują się lub mają zredukowaną miąższość nad strukturami solnymi. W pokrywie plejstoceńskiej nad strukturami solnymi dominują gliny zwałowe. Takie zróżnicowanie pokrywy plejstoceńskiej autor zinterpretował jako rezultat ruchów wznoszących struktur salinarnych, a co za tym idzie jako przesłankę trwania w plejstocenie migracji mas solnych. DIFFERENTIATION OF PLEISTOCENE COVER OVER SELECTED SALT TECTONIC FORMS IN NW POLAND Summary Construction of Pleistocene complex and its basement is different in areas over salt structures (and zones of Zechstein salt accumulations) in relation to this observed in areas located over Permo-Mesozoic synclines (and zones of salts extraction). Over analysed Permo-Mesozoic synclines and dislocation zones extensive depressions of sub-Quaternary surface were formed. These depressions are filled up by Pleistocene sediments, in some places more than 200 m thick, and which usually contain 7- 9 glacial till layers. Lithostratigraphic drill core analysis conducted for Detailed Geological Map of Poland allowed to determine mentioned till layers as deposits of Narewian, Nidanian, Sanian, Odranian, Wartanian and Vistulian glaciations. In areas over salt structures (anticlines with salt core inside) we can observe sub-Quaternary surface elevations. Pleistocene cover thickness and stratigraphic profile is distinctly reduced there, in relation to synclinal areas. In most such places, Pleistocene profile contains only 3-4 glacial till layers, which belong to Odranian, Wartanian and Vistulian glaciations. Water deposited sediments series are best developed within "synclinal" Quaternary substratum depressions. Sandy-gravel, mud and clay series disappear or show thickness reduction over salt structures, where glacial tills become the main component of Pleistocene cover. The described construction differentiation of Pleistocene cover was interpreted as a result of salt structures uplift, and as a premise of Zechstein salts migration, during Pleistocene period.