Czy litostratygrafia glin lodowcowych może być przydatna dla stratygrafii czwartorzędu Polski?

Dariusz Gałązka, Leszek Marks, Ryszard Zabielski

Abstract


Na podstawie szczegółowych badań geologicznych przeprowadzonych w SW części Pojezierza Mazurskiego, przedstawiono uwagi o zastosowaniu uproszczonej analizy petrograficznej frakcji żwirowej (0,5–1,0 cm) w glinach lodowcowych dla celów litostratygraficznych. Stwierdzono, że taka analiza petrograficzna może odgrywać rolę jedynie pomocniczego kryterium stratygraficznego, w związku z czym nie może pomijać wyników badań geologicznych, a w szczególności paleontologicznych i chronostratygraficznych. Te ostatnie służą do ustanowienia profili stratotypowych, które mogą następnie stanowić podstawę dla odpowiednich korelacji litostratygraficznych. Znaczenie stratygraficzne mogą odgrywać tylko te pokłady glin zwałowych, w których określono zmienność litofacjalną oraz przeprowadzono analizę statystyczną dla oceny wiarygodności otrzymanych wyników. Zastosowanie litostratygrafii do celów paleogeograficznych (np. wyznaczenia zasięgu lądolodu) jest możliwe jedynie na podstawie wyników badań takich profili osadów, w których nie stwierdzono znaczącej roli procesów syn- i postsedymentacyjnych, a tym samym nie zawierają one poważnych luk stratygraficznych.

IS A LITHOSTRATIGRAPHIC CORRELATION OF TILLS USEFUL FOR THE QUATERNARY STRATIGRAPHY OF POLAND?

Summary
Remarks on application ollithostratigraphy of tills are presented on the basis of detailed fieldworks near Dąbrówno in the southwestern Mazury Lakeland, being supplied with simplified petrography of selected samples of till gravels (0.5-1. O cm) and their statistical analysis. Such a petrographic analysis of till gravels should act as an additional stratigraphic tool only. Thus, it must not lead to any conclusion that contradicts geological data, especially of palaeontologic and chronostratigraphic character. The latter determine the key sections which are the basis of reliable lithostratigraphic correlation. Stratigraphically significant are only the tills, whose genetic classification was taken into account, and whose calculated petrographic coefficients were statistically analysed. Application of lithostratigraphy to palaeogeography (e.g. determination of ice sheet limit) must be based on the sections which are located in the area, not affected by any syn- or postsedimentary destruction that could result in development of significant stratigraphic hiatuses.

Full Text:

PDF (Polish)