Ooidy i skały żelaziste w profilu ordowickim Gór Świętokrzyskich
Abstract
W środkowym i górnym ordowiku na obszarze Gór Świętokrzyskich pojawiają się ooidy i skały żelaziste. Pozycja w profilu ordowickim regionu świętokrzyskiego czyni z nich ważny poziom korelacyjny. Najdokładniej, faunistycznie udokumentowane położenie w profilu ordowickim Gór Świętokrzyskich uzyskały osady żelaziste wyższego lanwirnu, korelowane z poziomem Didymograptus murchisoni. Skały żelaziste w postaci przeławiceń w serii iłowcowej znane są również z poziomu Glyptograptus teretiusculus, niższego landeilu. Pozycja osadów z ooidami żelazistymi karadoku nie jest całkowicie jasna. Przypuszczalnie występują powyżej poziomu Nemagraptus gracilis. Osady węglanowe z ooidami żelazistymi landeilu i karadoku centralnej części regionu kieleckiego korelują się z ciemnoszarymi iłowcami, głębszego morza Brzezin, Zbrzy, Jeleniowa, Bukowian i Pobroszyna.Osady żelaziste powstały w środowisku cechującym się wolnym tempem sedymentacji i dość ujednoliconymi warunkami akumulacji na niemal całym obszarze regionu świętokrzyskiego. Wykształcenie litologiczne oraz cechy sedymentologiczne i paleontologiczne sugerują rozwój ooidów i skał żelazistych w Górach Świętokrzyskich, podobnie jak w Europie W i Afryce N (Young, 1992) powyżej serii transgresywnych w warunkach wysokiego poziomu morza.
FERRUGINOUS OOIDS AND IRONSTONES IN THE ORDOVICIAN SECTION FROM THE HOLY CROSS MTS. (CENTRAL POLAND)
Summary
The ironstones and ferruginous ooids occur on the whole Holy Cross Mts. area during the Middle and Upper Ordovician. Their stratigraphic distrbiution makes them an important correlative horizon. The Upper Llanvirnian ironstones possess the most precisely, faunistic dated position in the Ordovician section of the Holy Cross Mts, which coincides with graptolite D. murchisoni zone. They developed above the Lower Llanvirnian transgressive deposits of the D. bijidus/D. artus zone, noted in Brzeziny. In the Lower Llandeilan the ironstones make the thin intercalations in elaystone sequence of the G. teretiusculus zone in Brzeziny, Jeleniów and Bukowiany. The Caradocian age oj the carbonates with ferruginous ooids from the central part of the Holy Cross Mts. is not clear. Presumably they are developed above transgression correlated with the graptolite Nemagraptus gracilis zone. They are correlated with deeper water facies of dark-grey elaystones in Brzeziny, Zbrza, Jeleniów, Bukowiany and Pobroszyn. The ironstones and ferruginous ooids jrom the Holy Cross Mts. likewise the ooidal ironstones from the western Europe and northen Arica (Young, 1992) show a correlation with early part of highstand sea-level developed above the transgressive systems tracts. These deposits formed in uniform sedimentary conditions with a low accumulation rate developed across a large area of the carbonate platform. In the central part of the Holy Cross Mts. (Mójcza, Zalesie Nowe) these conditions, originated from drowning of carbonate platform were favorable for sediment condensation.
FERRUGINOUS OOIDS AND IRONSTONES IN THE ORDOVICIAN SECTION FROM THE HOLY CROSS MTS. (CENTRAL POLAND)
Summary
The ironstones and ferruginous ooids occur on the whole Holy Cross Mts. area during the Middle and Upper Ordovician. Their stratigraphic distrbiution makes them an important correlative horizon. The Upper Llanvirnian ironstones possess the most precisely, faunistic dated position in the Ordovician section of the Holy Cross Mts, which coincides with graptolite D. murchisoni zone. They developed above the Lower Llanvirnian transgressive deposits of the D. bijidus/D. artus zone, noted in Brzeziny. In the Lower Llandeilan the ironstones make the thin intercalations in elaystone sequence of the G. teretiusculus zone in Brzeziny, Jeleniów and Bukowiany. The Caradocian age oj the carbonates with ferruginous ooids from the central part of the Holy Cross Mts. is not clear. Presumably they are developed above transgression correlated with the graptolite Nemagraptus gracilis zone. They are correlated with deeper water facies of dark-grey elaystones in Brzeziny, Zbrza, Jeleniów, Bukowiany and Pobroszyn. The ironstones and ferruginous ooids jrom the Holy Cross Mts. likewise the ooidal ironstones from the western Europe and northen Arica (Young, 1992) show a correlation with early part of highstand sea-level developed above the transgressive systems tracts. These deposits formed in uniform sedimentary conditions with a low accumulation rate developed across a large area of the carbonate platform. In the central part of the Holy Cross Mts. (Mójcza, Zalesie Nowe) these conditions, originated from drowning of carbonate platform were favorable for sediment condensation.