Skład, geneza i środowisko generowania ropy naftowej w utworach dolomitu głównego zachodniej części obszaru przedsudeckiego

Abstract

Przedstawiono geochemiczną charakterystykę genetyczną 33 rop naftowych ze złóż i nieprzemysłowych przypływów znajdujących się w utworach dolomitu głównego zachodniej części obszaru przedsudeckiego. Wszystkie badane ropy naftowe dolomitu głównego zostały wytworzone z ropotwórczego kerogenu typu II, który znajduje się w środkowej lub końcowej fazie niskotemperaturowych procesów termogenicznych. Utwory dolomitu głównego spełniają więc rolę zarówno skały macierzystej jak i zbiornikowej. W północnej części badanego obszaru stopień przeobrażenia rop rośnie z zachodu na wschód i jest bardzo zróżnicowany pomimo, że akumulacje występują na podobnej głębokości, co może świadczyć o wielofazowości procesów generowania lub/i migracji węglowodorów. Natomiast w strefie południowej stopień przeobrażenia rop jest zróżnicowany w zależności od głębokości akumulacji, co może świadczyć o rozrzuconej przestrzennie „kuchni generowania” w której z tej samej substancji organicznej wytwarzały się węglowodory w zależności od głębokości pogrążenia, a tym samym o bliskim położeniu skał macierzystych od miejsc akumulacji oraz o niewielkim zasięgu migracji. COMPOSITION, ORIGIN AND HABITAT OF OILS IN THE ZECHSTEIN MAIN DOLOMITE STRATA OF THE WESTERN PART OF THE FORE-SUDETIC AREA (SW POLAND) Summary Geochemical characteristics of origin of 33 oils in carbonate reservoirs occurring in the Zechstein Main Dolomite strataof the western part of the Fore-Sudetic area have been presented in the paper. All the oils were generated from type II kerogen in the middle and final phase of low-temperature thermogenic processes („oil window“). The Main Dolomite strata play the role of both a source rock and reservoir. In the northern part of the studied area maturity of oils increases from the west to the east. It strongly varies although the accumulations occur on at similar depth. This may be the evidence of a multiphase character of the processes of hydrocarbon generation and/or migration. The maturity, however, varies in the southern zone, depending on the depth of accumulation. This may evidence the existence of a spatially scattered generation centres where hydrocarbons were generated from the same organic matter, depending on the depth of deposition, and so the closeness of source rock to the place of accumulation and small range of migration.