Tektonika ucieczkowa i kliny terranowe Masywu Czeskiego
Abstract
Model waryscyjskiej tektoniki ucieczkowej dla obszaru Masywu Czeskiego został przedstawiony ze szczególnym uwzględnieniem Sudetów. Tektonika ucieczkowa w Sudetach mogła być wywołana wciskaniem od NE klinowatego w formie złożonego terranu środkowosudeckiego w strefę kontaktu terranów saksońsko-turyńskiego i łużyckiego — położonych na NW — z terranami moldanubskim i morawsko-śląskim — zlokalizowanymi na SE. Regionalne cechy strukturalne (trajektorie foliacji, orientacje lineacji z rozciągania, lewoskrętna transpresja) i kinematyczne (kierunki i zwroty ścinania) z jednostek geologicznych zachodniej części Sudetów (metamorfiki: kaczawski, izerski, Południowych Karkonoszy), można wytłumaczyć modelem tektoniki ucieczkowej. Wewnątrz Masywu Czeskiego podobny wpływ na rozwój struktur tektonicznych w sąsiednich terranach wywołało umiejscowienie (wklinowanie) — również od NE — klinuterranu Tepli–Barrandianu. Obok danych strukturalno-kinematycznych, zachowane relikty rozczłonkowanych tektonicznie fragmentów ofiolitów w regionalnych strefach ścinania na granicy przedstawionych klinów, a także odmienny charakter, wiek i pochodzenie terranów popierają zarysowany tutaj wstępny model tektoniki ucieczkowej.
ESCAPE TECTONIC AND INDENTERS OF THE BOHEMIAN MASSIF
Summary
Escape tectonic model is presented for the Bohemian Massif and especially for the Sudetes. The escape tectonic in the Sudetes may be caused by indentation of so-called the Central-Sudetic indenter (from NE) in to contact zone of the Saxothuringian and Lusatian terranes located to NW with the Moldanubian and Moravo-Silesian terranes situated to SE, respectively. Regional structural (foliation trajectories, attitudes of stretching lineation, sinistral transpression) and kinematic features (shear directions and shear senses) from different geological units of a western part ofthe Sudetes (metamorphic complexes: Kaczawa, Izera, and Southern Karkonosze), may be explained by escape tectonic model. In the internal part of the Bohemian Massif, quite similar influence on development of tectonic structures in neighbouring terranes had been done by emplacement of the Tepla-Barrandian indenter; also from NE. Besides structural-kinematic data, preserved relicts of disrupted tectonically ophiolites in regional shear zones located at boundaries ofthe indenters, and also different character, ages and genesis ofthese indenters, additionally support the preliminary model of escape tectonics presented here.
ESCAPE TECTONIC AND INDENTERS OF THE BOHEMIAN MASSIF
Summary
Escape tectonic model is presented for the Bohemian Massif and especially for the Sudetes. The escape tectonic in the Sudetes may be caused by indentation of so-called the Central-Sudetic indenter (from NE) in to contact zone of the Saxothuringian and Lusatian terranes located to NW with the Moldanubian and Moravo-Silesian terranes situated to SE, respectively. Regional structural (foliation trajectories, attitudes of stretching lineation, sinistral transpression) and kinematic features (shear directions and shear senses) from different geological units of a western part ofthe Sudetes (metamorphic complexes: Kaczawa, Izera, and Southern Karkonosze), may be explained by escape tectonic model. In the internal part of the Bohemian Massif, quite similar influence on development of tectonic structures in neighbouring terranes had been done by emplacement of the Tepla-Barrandian indenter; also from NE. Besides structural-kinematic data, preserved relicts of disrupted tectonically ophiolites in regional shear zones located at boundaries ofthe indenters, and also different character, ages and genesis ofthese indenters, additionally support the preliminary model of escape tectonics presented here.