Problem wieku reliktowych lodowców skalnych w Masywie Ślęży w świetle datowań 14C i OSL oraz obserwacji geomorfologicznych
Abstract
Podjęto próbę określenia wieku reliktowych lodowców skalnych na stokach Ślęży na Przedgórzu Sudeckim. W tym celu metodą OSL (luminescencji stymulowanej optycznie) pojedynczych porcji (SAR) datowano dwie serie piasków wodnolodowcowych, włączonych przez aktywny lodowiec skalny do jego osadów. Ponadto metodą radiowęglową datowano torf, odwiercony w spągu wypełnienia zagłębienia wytopiskowego. Datowanie osadów mineralnych metodą OSL wykazało wiek 189+/-19, 387+/-50 oraz 264+/-33 tys. lat BP, natomiast datowanie torfu wiek 10270+/-150 lat BP. Daty OSL potwierdzają jedynie odrzański wiek piasków wodnolodowcowych. Jednocześnie wiek torfu, cechy rzeźby i dostępne dane dotyczące pozycji stratygraficznej reliktowych lodowców skalnych wskazują, że ostatnia faza ich aktywności miała miejsce podczas ostatniego zlodowacenia, nie wykluczając możliwości wcześniejszej wielokrotnej reaktywacji tych form. Na podstawie przesłanek stratygraficznych można uznać, że ostatnia faza aktywności lodowców skalnych prawdopodobnie miała miejsce po maksimum sedymentacji lessu w górnym plenivistulianie, a nie później, niż w młodszym dryasie.
THE PROBLEM OF THE AGE OF RELICT ROCK GLACIERS IN THE ŚLĘŻA MASSIF, SWPOLAND: 14C AND OSL DATINGS AND GEOMORPHOLOGIC EVIDENCE
Summary
An attempt was made to define the age of relict rock glaciers on slopes of Mt. Ślęża(Sudetic Foreland, SW Poland). AnOSL SAR (simple aliquot regenerative dose) dating technique was applied in order to date two series of fluvioglacial sands incorporatedinto the rock glacier core.Moreover, the peat from the bottom of sediments, in filling a closed melt-out depression, was dated by a 14C technique. The OSL dating revealed the age of 189±19, 387±50 and 264±33 ka BP, whereas that for the peat was 10270±150 yrsBP. The results obtained show that the luminescence methods can hardly be of use for defining the age of rock glacier deposits and the dates gathered merely confirm the Odranian age of the fluvioglacial material. However, the radiocarbon age of the peat, local geomorphology and some stratigraphical premises indicate that the terminal phase of the activity of rock glaciers occurred during the last glaciation, even though previous multiple re-activation cannot be excluded. Considering stratigraphy, it can be assumed that the last phase of landform activity took place after the maximum loess sedimentation during the late Plenivistulian and not later than during the younger Dryas.
THE PROBLEM OF THE AGE OF RELICT ROCK GLACIERS IN THE ŚLĘŻA MASSIF, SWPOLAND: 14C AND OSL DATINGS AND GEOMORPHOLOGIC EVIDENCE
Summary
An attempt was made to define the age of relict rock glaciers on slopes of Mt. Ślęża(Sudetic Foreland, SW Poland). AnOSL SAR (simple aliquot regenerative dose) dating technique was applied in order to date two series of fluvioglacial sands incorporatedinto the rock glacier core.Moreover, the peat from the bottom of sediments, in filling a closed melt-out depression, was dated by a 14C technique. The OSL dating revealed the age of 189±19, 387±50 and 264±33 ka BP, whereas that for the peat was 10270±150 yrsBP. The results obtained show that the luminescence methods can hardly be of use for defining the age of rock glacier deposits and the dates gathered merely confirm the Odranian age of the fluvioglacial material. However, the radiocarbon age of the peat, local geomorphology and some stratigraphical premises indicate that the terminal phase of the activity of rock glaciers occurred during the last glaciation, even though previous multiple re-activation cannot be excluded. Considering stratigraphy, it can be assumed that the last phase of landform activity took place after the maximum loess sedimentation during the late Plenivistulian and not later than during the younger Dryas.