Systemy geologiczno-inżynierskiej oceny skał i masywów skalnych

Abstract

Tak w krajach Unii Europejskiej jak i poza nią istnieją znaczne rozbieżności tradycji i przepisów w ocenach geologiczno-inżynierskich skał i masywów skalnych. By złagodzić istniejące różnice Europejska Komisja Normalizacyjna (CEN) wprowadza wiele znanych i wdrożonych systemów oceny podłoża gruntowego i skalnego oraz dopuszcza możliwość stosowania lokalnych wytycznych i komentarzy, "parametrów wyprowadzonych" i "doświadczenia porównywalnego" wynikających z tradycji w danym kraju. W Polsce włożono już wiele pracy w tłumaczenie, przystosowanie i wdrażanie projektów norm europejskich. Działania te dotyczą jednak przede wszystkim podłoża gruntowego, a w nikłym zakresie podłoża skalnego. Geotechniczna klasyfikacja skał z natury rzeczy jest bardziej złożona niż klasyfikacja gruntów. Wynika to głównie z siły wiązań strukturalnych, które w skałach są znaczące i których niszczenie następuje w sposób wyraźny. Po zniszczeniu, spękany ośrodek skalny może jednak nadal przenosić znaczne obciążenia, stąd tak istotną rolę odgrywa ocena stanu pokrytycznego. Przedstawiona w pracy ocena zaleceń normalizacyjnych CEN wskazuje, że nie ujmują one tych zagadnień w sposób dostateczny i charakteryzują się znacznym konserwatyzmem w ujmowaniu złożoności geologicznej masywów skalnych. Preferowane są w nich szczegółowe opisy cech geologicznych, często zbyt rozbudowane w formie podstawowej, podczas gdy dzięki ogromnemu rozwojowi wiedzy o skałach na świecie przeważają już oceny wskaźnikowe wynikające z doświadczeń regionalnych. ENGINEERING-GEOLOGICAL VALUATION SYSTEMS FOR ROCK AND ROCK MASSIF CLASSIFICATION Summary Traditions, norms, legislative limitations and formal rules in assessing engineering properties of soils and rocks vary in different countries of the European Union and elsewhere. The Committee of European Normalization (CEN) accepts numerous engineering systems of soil assessment, and does not object to introduction of traditional classifications, comments and orders, ”experimental limits“ and ”comparable parameters“ in determining load-bearing capacity of soil in any specific country. In Poland, great effort was already undertaken in translation, adaptation and employment of European standards in engineering geology. This, however, concerns mostly soft soils, while rock massifs are almost totally overlooked. Geotechnical classification of rocks and rock massifs should be more complex than that of soft soils, because of great lithological variability of rocks, their stratigraphic unhomogeneouity, tectonic deformations, residual stress, shear zones, fractures, and uneven weathering. The contemporary engineering norms promoted by CEN are rather conservative with respect to development in sciences.Moreover, these norms are overloaded with unclear excessively detailed geological descriptions, which seems to be a result of somewhat late recognition of geological factors in geotechnical diagnose.Whilst according to the recent world trends, when describing rock-structure interactions, the geological complexity must be substituted with simplified indices, which will allow alternative representation of complicated mechanical properties of various rock massif components.