Parametr AOX - wskaźnik zanieczyszczenia osadów wodnych związkami chloroorganicznymi

Abstract

Opracowano metodę oznaczania parametru AOX (adsorbableorganichalogens) w osadach wodnych i zastosowano ją do oceny stanu zanieczyszczenia związkami chloroorganicznymi osadów rzek i jezior. Zaobserwowano, że wielkość parametru AOX w niezanieczyszczonych osadach rzecznych nie przekracza 20 mgCl/kg, a wartość wskaźnika AOX wyższa niż 50 mgCl/kg może wskazywać na zanieczyszczenie tych osadów związkami chloroorganicznymi antropogenicznego pochodzenia. W osadach jeziornych, najczęściej bogatych w substancję organiczną, naturalna wielkość tego parametru jest znacznie wyższa i wynosi około 80 mgCl/kg, a na ich zanieczyszczenie związkami chlororganicznymi może wskazywać dopiero zawartość parametru AOX wyższa niż 90-100 mgCl/kg. Osady, w których stwierdzono obecność polichlorowanych bifenyli charakteryzowały się podwyższoną wartością parametru AOX; oznaczenia parametru AOX mogą być wykorzystane do selekcji próbek, w których należy szczegółowo zbadać zawartość szkodliwych związków chloroorganicznych. AOX PARAMETER— POLLUTION COEFFICIENT OF WATER SEDIMENTS BY CHLOROORGANIC COMPOUNDS Summary A method for determining AOX (adsorbable organic halogens) in water sediments was worked out. This was implemented for assessment of pollution degree of river and lake sediments by chloroorganic compounds. The AOX parameter for unpolluted river sediments does not exceed 20 mgCl/kg; in turn, the values over 50 mgCl/kg may indicate pollution of these sediments by chloroorganic compounds of anthropogenic origin. The lake sediments, naturally enriched in organic matter, show higher values of this parameter reaching about 80 mgCl/kg. Their pollution by chloroorganic compounds can be marked by higher values exceeding 90–100 mgCl/kg. Sediments featured by the presence of polychlorinated biphenyls show elevated AOX parameter. Determinations of this parameter can be used for selecting samples, in which concentrations of hazardous chloroorganic compounds should be investigated.