Przestrzenna zmienność warunków hydrogeologicznych północno-zachodniej części Wyżyny Lubelskiej na tle liniowych elementów strukturalnych
Abstract
Najistotniejszym czynnikiem kształtującym krążenie wód podziemnych w obrębie górnokredowego poziomu wodonośnego na obszarze północno-zachodniej części Wyżyny Lubelskiej jest tektonika nieciągła spękanego masywu węglanowego. Bezpośrednim zaś czynnikiem warunkującym stopień zeszczelinowacenia skał są ich właściwości mechaniczne. Na obszarze badań dominują skały twarde (typ „B” wg klasyfikacji S. Krajewskiego) charakteryzujące się najwyższymi wartościami parametrów warunkujących powstawanie szczelin tektonicznych i wietrzeniowych. Należy więc spodziewać się na tym terenie obecności drożnych stref dyslokacyjnych stanowiących główne drogi przepływu wód podziemnych. Rozpoznanie tych stref jest utrudnione ze względu na jednostajność wykształcenia litologicznego, brak poziomów korelacyjnych oraz pokrywę czwartorzędową. Interesujące wyniki daje porównanie przestrzennego rozkładu wybranych parametrów hydrogeologicznych z mapą liniowych elementów strukturalnych. Widoczny jest wyraźny związek rozkładu parametrów hydrogeologicznych ze strefami dyslokacyjnymi pokrywającymi się z wyznaczonymi liniowymi elementami strukturalnymi. Zarysowują się także strefy o wyróżniających się wartościach parametrów hydrogeologicznych związane najprawdopodobniej ze strefami rozluźnienia powstałymi na skutek odprężenia masywu skalnego po ustąpieniu lądolodu.
SPATIAL VARIABILITY OF HYDROGEOLOGICAL CONDITIONS IN THE NORTHWESTERN PART OF THE LUBLIN UPLAND VERSUS LINEAMENT PATTERN
Summary
The groundwater circulation in the northwestern part of the Lublin Upland depends on the discontinuous tectonics of carbonate rock massif. The direct factor influencing a degree of fissuring is mechanical properties of rocks. In the northwestern part of the Lublin Upland, hard rocks (type ”B” according to Krajewski’s classification) prevail. These rocks are characterized by higher parameter values causing formation of tectonic and weathering fissures. The fault zones channeling a flow of groundwater are expected to occur in this area. Identification of these zones is not easy due to uniform lithologic development, lack of correlation horizons, and Quaternary cover. It is interesting to spatially compare the distribution of selected hydrogeologic parameters with a map of lineament pattern. A distinct link between distribution of hydrogeologic parameters coupled with fault zones and determined lineaments is observed. In addition, zones with hydrogeologic parameters apparently linked to rock slackness formed as a result of rock massif decompression, which occurred after glacier recession, are distinctly marked.
SPATIAL VARIABILITY OF HYDROGEOLOGICAL CONDITIONS IN THE NORTHWESTERN PART OF THE LUBLIN UPLAND VERSUS LINEAMENT PATTERN
Summary
The groundwater circulation in the northwestern part of the Lublin Upland depends on the discontinuous tectonics of carbonate rock massif. The direct factor influencing a degree of fissuring is mechanical properties of rocks. In the northwestern part of the Lublin Upland, hard rocks (type ”B” according to Krajewski’s classification) prevail. These rocks are characterized by higher parameter values causing formation of tectonic and weathering fissures. The fault zones channeling a flow of groundwater are expected to occur in this area. Identification of these zones is not easy due to uniform lithologic development, lack of correlation horizons, and Quaternary cover. It is interesting to spatially compare the distribution of selected hydrogeologic parameters with a map of lineament pattern. A distinct link between distribution of hydrogeologic parameters coupled with fault zones and determined lineaments is observed. In addition, zones with hydrogeologic parameters apparently linked to rock slackness formed as a result of rock massif decompression, which occurred after glacier recession, are distinctly marked.