Czy ostatnie zlodowacenie obejmowało wschodnie Mazowsze i Podlasie?

Wojciech Morawski

Abstract


Na terenie wschodniego Mazowsza i Podlasia stwierdzono, na podstawie profili wierceń, występowanie licznych stanowisk organogenicznych osadów interglacjału eemskiego przykrytych osadami gliniasto-piaszczystymi. Stanowiska te występują w obecnie istniejących zagłębieniach bezodpływowych. Na terenie wybranych stanowisk zostały wykonane wykopy, w których stwierdzono, że leżące na osadach eemskich osady gliniasto-piaszczyste to deluwia. Są one zróżnicowane litologicznie i genetycznie oraz zwykle zaburzone procesami spływowymi i pogrązowymi. Podobne stanowiska osadów eemskich nie przykrytych gliną zwałową są znane z obszaru Wysoczyzn Nidzickiej i Kolneńskiej. Zdaniem autora, brak pokrywy gliny zwałowej na osadach eemskich występujących w zagłębieniach bezodpływowych świadczy o tym, że obszar na którym występują nie mógł być pokryty lądolodem młodszym od interglacjału eemskiego. A zatem, przeczą one propozycjom przesuwania granicy zlodowacenia wisły ku południowi.

DID THE LAST GLACIATION COVER THE EAST MAZOVIAN AND THE PODLASIE REGIONS? (EASTERN POLAND)
.
Summary
In the area of the eastern Mazovia and the Podlasie, borehole profiles confirmed occurrence of numerous sites with Eemian Interglacial organogenic sediments covered by diamicton. These sites exist in present kattle holes. Trenches dug out in selected sites indicated that the overlying Eemian sediments diamicton is of slope origin. These sediments are both lithologically and genetically diversified, and are usually disturbed by flow and sink processes. Similar sites of Eemian sediments with no glacial till cover are well-known from the Nidzica and Kolno moraine uplands. In author’s opinion, lack of these tills in kattle holes indicates that the area discussed could not be covered by an ice-sheet younger than Eemian Interglacial. This evidence contradicts then proposals on shifting a maximal limit of the Vistulian Glaciation ice-sheet farther southward.

Full Text:

PDF (Polish)