Silikoklastyczne osady miocenu z rejonu Tarnogrodu (zapadlisko przedkarpackie) a ich właściwości zbiornikowe

Abstract

Badania petrograficzne prowadzono za pomocą mikroskopu polaryzacyjnego, luminoskopu i elektronowego mikroskopu skaningowego z uwzględnieniem analizy dyfraktometrycznej wyseparowanych frakcji ilastych. Porowatość piaskowców mierzono mikroskopowo w płytkach cienkich (w tym za pomocą komputerowej analizy obrazu), oraz w porozymetrze. Stwierdzono, że najczęściej występują tu piaskowce mułowcowe o składzie wak sublitycznych, rzadziej obserwowano piaskowce o składzie wak subarkozowych oraz arenitów kwarcowych, subarkozowych i sublitycznych. Są one przewarstwione mułowcami i łupkami ilastymi. Piaskowce zawierają liczne elementy szkieletowe, kalcyt, glaukonit, piryt, pelit ilasty, zwęglone szczątki roślinne i materię organiczną. Porowatość piaskowców wynosi najczęściej ok. 14%, maksymalnie dochodzi do 31,7%. Jest to głównie międzyziarnowa porowatość pierwotna. Podrzędne znaczenie ma porowatość wtórna, śródziarnowa i miedzykrystaliczna, występująca w obrębie skorupek otwornic, zoecjów mszywiołów i agregatów autigenicznych minerałów ilastych. Istotne znaczenie natomiast ma szczelinowatość skał. W badaniach diagenezy dostrzeżono efekty głównie dwóch procesów: umiarkowanie działającej kompakcji i nierównomiernie zaznaczonej cementacji Mn- i Mn/Fe-kalcytem. Skład mineralny skał wskazuje na słabo przewietrzane środowisko depozycji i wczesnej diagenezy, o niskiej aktywności wód w zbiorniku morskim i słabym działaniu fluidów porowych w osadzie. Większość piaskowców ma dobre właściwości zbiornikowe, nawet mułowce wykazują porowatość w granicach 0,3-14,8% THE MIOCENE SILICICLASTIC DEPOSITS FROM THE TARNOGRÓD AREA (CARPATHIAN FOREDEEP, SE POLAND) AND THEIR RESERVOIR PROPERTIES Summary Lower and upper Badenian, and Sarmatian deposits drilled in the Carpathian Foredeep between Biszcza and Sucha Wola were examined with a polarizing microscope, a luminoscope and a scanning electron microscope. A diffraction analysis of clay fraction was also done. Porosities of sandstones were measured on thin sections (including computer image analysis) and with a porosimeter. The results of study indicated that the most common rocks are silty sandstones of sublithic wacke composition, with subordinate sandstones of subarkosic wacke or quartz, subarkosic and sublithic arenite composition. These rocks are interbedded with siltstones and clayey shales. The sandstones contain skeletal fragments, calcite, glauconite, pyrite, clay pelite, carbonized plant fragments, and organic matter. Their porosities commonly range from around 14 to 31.7%. This is mostly primary intergranular porosity. Secondary intragranular and intercrystalline porosity is of subordinate significance and occurs within foraminifer tests, bryozoan