Nowe aspekty poszukiwań węglowodorów w utworach dolomitu głównego w rejonie wyniesienia Pogorzeli, monoklina przedsudecka

Abstract

W profilach otworów Pogorzela-1 i Pogorzela-2 wykonanych przez polskie górnictwo naftowe w pierwszej połowie lat 70. na obszarze środkowej części północnej monokliny przedsudeckiej stwierdzono znaczące, 2,5–4 krotne redukcje utworów cechsztynu w stosunku do rejonów sąsiednich. Bezpośrednio pod nimi, w wysokiej pozycji hipsometrycznej (na głębokości zaledwie 1750–1770 m), nawiercono sfałdowane skały karbońskie należące do południowo-wschodniej części wału wolsztyńskiego. W profilach cechsztynu nie stwierdzono występowania dwóch bardzo ważnych reperów litostratygraficznych: dolomitu głównego (Ca2) i szarego iłu solnego (T3). Nad osadami cyklotemu PZ1 nawiercono kompleks ewaporatowy będący odpowiednikiem cyklotemów PZ2 i PZ3 z głębszej części basenu. Świadczy to o istnieniu w rejonie Pogorzeli lokalnego paleopodniesienia, które wywarło silny wpływ na sedymentację cechsztyńską. W czasie transgresji morza PZ2 obszar ten był wyspą, bądź też sedymentacja węglanowa została na nim zastąpiona przez płytką sedymentację siarczanową. Dotychczas zasięg obszaru pozbawionego utworów dolomitu głównego w rejonie Pogorzeli ekstrapolowano jedynie w oparciu o dane otworowe. Badania sejsmiczne 2D z lat 1998–1999 umożliwiły dokładniejsze odwzorowanie zasięgu Ca2 w tym rejonie. Przy sprzyjającej konfiguracji przestrzennej granicy zasięgu dolomitu głównego na obszarze wyniesienia Pogorzeli, istnieją duże szanse na występowanie w tym poziomie stratygraficznych pułapek złożowych. Występowanie korzystnej facji onkolitowej Ca2 na NE skłonie tego wyniesienia, charakteryzującej się wyjątkowo dobrymi własnościami zbiornikowymi (średnia porowatość w otworze Siedmiorogów–1 ok. 19%) oraz objawy gazu stwierdzone w tym otworze (przypływ zgazowanej solanki o wydajności ok. 9 m3/h), są dodatkowymi przesłankami potwierdzającymi możliwości odkrycia złoża węglowodorów typu stratygraficznego bądź strukturalno-stratygraficznego w utworach dolomitu głównego. NEW ASPECTS OF HYDROCARBONS PROSPECTION WITHIN THE MAIN DOLOMITE IN THE POGORZELA HIGH AREA, FORE-SUDETIC MONOCLINE (SW POLAND) Summary Two well profiles: Pogorzela-1 and Pogorzela-2, drilled by the Polish Oil Company in early seventies in the area of central part of the northern Fore-Sudetic Monocline, documented the significant (2,5–4 times) thickness reduction of Zechstein deposits, comparing to adjacent regions. Just above them, in a high hypsometric position (at the depth of 1750–1770 m) folded Carboniferous rocks assigned to the south eastern part of the Wolsztyn Ridge were found. The Zechstein sections of these boreholes are devoid of two very important lihostratigraphic units: the Main Dolomite (Ca2) and the Grey Pelite (T3). Above the Werra deposits, an evaporitic complex the equivalent of the Z2 and the Z3 cyclothems from the central deeper part of sedimentary basin, was drilled. Thus succession suggests the local paleohigh in the Pogorzela region, which influence the Zechstein depositional pattern. This area was an island during the Stassfurt marine transgression, or carbonate deposition was replaced there by sulphate precipitin in shallow water conditions. Hitherto, the extent of area devoid of the Main Dolomite unit has been delimited only after well data. The 2D seismic studies of 1998–1999 enabled detailed contouring of the Ca2 extent in the discussed region. Due to a favourable spatial position of the Ca2 boundary in the Pogorzela High, an occurrence of stratigraphic traps for hydrocarbons is highly probable within this horizon. The presence of perspective oncolithic facies of Ca2 on the northeastern slope of this elevation, characterised by optimal reservoir properties (the average porosity value, recorded in borehole Siedmiorogów-1, is about 19%), as well as gas evidences (observed inflow of gas-saturated brines about. 10 m3/h in this well) additionally confirm the possibility of discovery of a hydrocarbon deposit of stratigraphic or structural-stratigraphic type within series of the Main Dolomite unit.