Skład izotopowy siarki i tlenu siarczanów wód z utworów mezozoiku

Abstract

Składy izotopowe siarki i tlenu siarczanów wód mineralnych utworów ery mezozoicznej antyklinorium środkowopolskiego oraz solanek z tych samych utworów w Niemczech są zbliżone. W zbiornikach wodnych przebiegały więc w tym czasie takie same procesy. Wartości *34S i *18O ewaporatów i minerałów siarczanowych w Niemczech można więc wykorzystać w interpretacji pochodzenie siarczanów w Polsce. Źródłem jonów siarczanowych w wodach utworów triasu antyklinorium pomorskiego są najprawdopodobniej minerały tych utworów o *34S i *18O około +14‰. W wodach jury i kredy siarczany są zredukowane bakteryjnie. Składy izotopowe siarki dochodzą do +45‰ a tlenu do +19‰. Zmiany *34S w stosunku do *18O wahają się w nich od 2 do 2,5. Siarczany i bakterie redukujące mogły się przedostać do utworów jury i kredy z wodami infiltrującymi (lub kontaktującymi się) z trzeciorzędu. Nie można również wykluczyć hipotezy, że zredukowane siarczany pochodzą z ewaporatów jury i kredy, w których nastąpiła wymiana izotopowa pomiędzy izotopami tlenu siarczanów a wody. SULPHUR AND OXYGEN ISOTOPIC COMPOSITION IN SULPHATES FROM MESOZOIC FORMATIONS Summary Sulphur and oxygen isotope compositions in sulphates from Mesozoic evaporitic formations in Poland and Germany are imilar. The same processes, especially bacterial reduction, took places in both areas. Therefore, the values of δ34S and δ18O from marine sulphates in Germany can be used to interpret the sulphates in Poland. δ34S and δ18O about +14‰ in sulphate ions from the Triassic aquifers are probably determined by marine sulphate minerals of the same age. Bacterial reduction process occured in waters from the Jurassic and Cretaceous formations encreasing. δ34S in sulphates up to +45‰and δ18O up to +19‰. Waters of the Jurassic and Cretaceous aquifers had contact with bacteria. The plot of δ34S versus δ18O have characteristic slopes from 2.0 to 2.5. Sulphates and bacteria in these waters can originate from the Tertiary formations. The hypothesis that reduced sulphates originated from evaporates of the Jurassic and Cretaceous formations in which the isotopic exchange between oxygen in sulphates and water occured, can not be excluded.