Radiometryczne datowanie wybranych minerałów potasowych z mioceńskich formacji solonośnych wschodniego Przedkarpacia

Abstract

Mioceńskie złoża siarczanów potasowo-magnezowych wschodniej części zapadliska przedkarpackiego występują w 2 poziomach stratygraficznych. Niższy należy do eggenburgu, wiek wyższego jest dyskusyjny — ottnang lub baden. Metodą K/Ar określiliśmy wiek radiometryczny 24 próbek minerałów skałotwórczych, takich jak langbeinit i kainit, wiek 4 próbek kainitu i leonitu z żyłek i pojedyncze próbki minerałów czapy gipsowo-ilastej, tj. syngenitu i pikromerytu. Wiek radiometryczny większości próbek langbeinitu mieści się w granicach 13,6–14,6 Ma. Tylko 2 próbki są młodsze a jedna nieco starsza. Porównując wieki próbek langbeinitu ze Stebnika (eggenburg) i złoża kałusko-hołyńskiego (ottnang? baden?) nie stwierdziliśmy znaczącej różnicy. Próbki kainitu dały niższy wiek radiometryczny z powodu podatności tego minerału na wpływ podwyższonej temperatury i mieszczą się w szerszym zakresie — od 7,2 do 9,9 Ma. Próbki kainitu i leonitu z żyłek są jeszcze młodsze (2,9–6,1 Ma). Minerały czapy gipsowo-ilastej okazały się, zgodnie z przypuszczeniami, współczesne. Naszym zdaniem nowe dane zaprezentowane w niniejszej pracy nie są powiązane z wiekiem stratygraficznym złóż soli potasowo-magnezowych, a odzwierciedlają jedynie czas powstania minerałów. Tworzenie się minerałów skałotwórczych powiązane jest ze zjawiskami tektonicznymi w procesie geologicznego rozwoju regionu. RADIOMETRIC DATING OF SELECTED POTASH MINERALS FROM THE MIOCENE SALT FORMATIONS OF THE EASTERN PART OF THE CARPATHIAN FOREDEEP Summary Miocene K-Mg sulfate deposits of the eastern part of the Carpathian Foredeep occur in two stratigraphic horizons. The lower one belongs to Eggenburgian stage, and the age of upper one is still debatable—either Ottnangian or Badenian.We have determined the radiometric age of 24 samples of selected rock-building minerals like langbeinite and kainite, 4 samples of kainite and leonite from veins and single samples of minerals from the gypsum-clay cap over salt deposits like syngenite and pikromerite with K/Ar method. Radiometric age of most langbeinite samples varies from 13.6 to 14.6 Ma. Only 2 samples are younger and one seems to be older. Comparison of ages of langbeinite samples from Stebnyk (Eggenburgian) with that from Kalush-Holyn deposits (Ottnangian? Badenian?) does not show significant differences. Radiometric age data determined for kainite samples are younger because of its compliance on higher temperatures and they vary in wide range — from 7.2 to 9.9 Ma. Samples of kainite and leonite from veins are younger (2.9–6.1 Ma). Minerals from the gypsum-clay cap are recent, as we had supposed. In our opinion the new data presented here do related to the not indicate stratigraphic ages of K-Mg salts deposits, but the only time of the origin of minerals. The origin of rock-building minerals is connected with tectonic events in the history of geological development of region.