Struktury tektoniczne w osadach reliktowego lodowca skalnego na wschodnim stoku Ślęży (Przedgórze Sudeckie)

Abstract

W osadach reliktowego lodowca skalnego, odsłoniętych we wkopie badawczym na wschodnim stoku Ślęży na Przedgórzu Sudeckim, stwierdzono występowanie licznych i różnorodnych struktur tektonicznych. Wśród nich rozpoznano fałdy ze ścinania przechodzące w fałdy złuskowane, zrotowane bloczki i związane z nimi fałdy oblekające, deformacje osadów drobnofrakcyjnych powstałe wskutek przebijania się przez nie grubych klastów ("struktury efektu Dopplera"), rozciągnięte zwietrzałe klasty gabra ("struktury kijankowe"), "struktury budinażowe oraz spękania tensyjne. Struktury te powstały w wyniku deformacji synkinematycznych i świadczą o heterogenicznym ścinaniu osadów w schyłkowej fazie aktywności lodowca skalnego. Jednocześnie wskazują one kierunek i zwrot sił odpowiedzialnych za ścinanie oraz świadczą o włączaniu do aktywnego lodowca skalnego m.in. gabra o różnym stopniu zwietrzenia chemicznego. Brak struktur tektonicznych jedynie w przypowierzchniowej warstwie osadu jest przesłanką dla uznania tej warstwy za przemieszczany pasywnie "płaszcz lodowca skalnego". TECTONIC STRUCTURES WITHIN THE RELICT ROCK GLACIER SEDIMENTS ON THE SLOPES OF ŚLĘŻA MT., SUDETIC FORELAND, SW POLAND Summary A number of various tectonic structures have been observed within the relict rock glacier sediments uncovered in a 5 m-deep pit on the eastern slope of Ślęża Mt. The following structures were identified: shear folds, imbricated folds and slices, interlocking grains and drape folds, deformations of layers caused by pushing coarse clasts through (”Doppler–effect–structures”), stretched clasts of strongly decomposed gabbro (”tadpole–like structures”), boudinage structures and tension cracks. The microtextures are synkinematic and resulted from the shearing along discrete shear planes in the terminal phase of rock glacier activity. These features show the direction and sense of force vectors bringing about shearing. In addition, they indicate that already strongly weathered gabbro clasts were incorporated into creeping permafrost. The absence of tectonic microtextures within the uppermost diamictite layer is a premise for regarding this layer as a former ”rock glacier mantle” which could have been transported passively upon the ” rock glacier core”.