Geopark "Łuk Mużakowa" - proponowany transgraniczny obszar ochrony georóżnorodności

Abstract

Zgodnie z programem ochrony dziedzictwa Ziemi prowadzonym przez UNESCO i IUGS, środowiska geologiczne Brandenburgii podjęły inicjatywę utworzenia Geoparku "Łuk Mużakowa" (Muskauer Faltenbogen). Głównym zadaniem tego geoparku jest zachowanie dla przyszłych pokoleń unikatowej w skali światowej struktury glacitektonicznej wraz ze śladami dawnego górnictwa oraz walorami środowiska przyrody ożywionej, w powiązaniu z ideą promowania edukacji i geoturystyki. Podstawowymi obiektami ochrony na obszarze geoparku są geotopy, czyli szczególnie cenne fragmenty litosfery, które powinny być udostępniane dla nauki, edukacji oraz ruchu turystycznego. Na obszarze geoparku utworzone zostaną centralne ośrodki obsługi ruchu turystycznego, lokalne muzea, miejsca wystawiennicze i edukacyjne. Pierwszym etapem prac zmierzających do powołania Geoparku "Łuk Mużakowa" była inwentaryzacja i ocena geotopów na obszarze Niemiec (Brandenburgii i Saksonii), a następnie na obszarze Polski. Zinwentaryzowano geotopy typu odsłonięć geologicznych, form rzeźby terenu, pozostałości po dawnej eksploatacji węgla brunatnego, iłów ceramiki budowlanej oraz kruszywa naturalnego, a także budowle architektoniczne z głazów narzutowych. Dalsze prace nad utworzeniem geoparku powinny zmierzać do uszczegółowienia sposobu jego udostępniania poprzez opracowanie planów zagospodarowania turystycznego geoparku oraz koncepcji edukacyjnego prezentowania zagadnień związanych z dziedzictwem geologicznym i historycznym. “MUSKAU ARCH” GEOPARK — SUGGESTED TRANS-BOUNDARY AREA OF GEODIVERSITY CONSERVATION Summary Following the UNESCO/IUGS Programme on Earth Heritage, geologists of Brandenburg started to organise the “Muskau Arch” Geopark. Conservation of a unique (in a global scale) glaciotectonic structure, together with elements of historical mining and values of inanimate natural environment, and promotion of education and geotourism should be the main goals of the Geopark. The geotopes – elements of lithosphere particularly valuable, which should be accessible for scientific research, education and geotourism—are the basic elements. Tourism centres, local museums and exposition/education centres will be established. The first stage of the organising works on the “Muskau Arch” Geopark includes making an inventory and evaluation of geotopes in the Brandenburgian and Saxonian parts of the Muskau Arch (”Muskauer Faltenbogen”) and later also in the Polish part (”Łuk Mużakowa”). Some kinds of geotopes, such as geological outcrops, forms of land surface, remains of historical mining of lignite, ceramic clays and aggregates, and also buildings made with glacial boulders have been evidenced. More detailed project of accessibility of the Geopark area, i.e., project of tourist infrastructure and concept of presentation of geological and historical heritage from the education viewpoint, should be a subject of the further works on the Geopark organisation.