Gdzie była płyta bałtycka we wczesnym kambrze?

Abstract

Najnowsze dane paleomagnetyczne wskazują, że na przełomie wendu i kambru płyta bałtycka mogła znajdować się w strefie równikowej. Orogen późnokadomski może być częściowo wynikiem konwergencji płyty bałtyckiej i Gondwany. We wczesnym kambrze terrany Brunovistulikum i Małopolski ulokowane były w brzeżnej części obszaru objętego wcześniej orogenezą kadomską, w pobliżu dzisiejszej południowej krawędzi płyty bałtyckiej. Terrany te znajdowały się tam już od środkowego proterozoiku zajmując skraj rozwiniętego miedzy płytą amazońską a bałtycką pasa grenwilskiego. Za taką interpretacją przemawia grenwilski wiek detrytycznych cyrkonów z osadów kambru terranu małopolskiego. Nie można jednak definitywnie wykluczyć, że terrany te będąc fragmentem północnego obrzeżenia Gondwany zostały stamtąd oderwane w ciągu kambru. Obydwa rozwiązania implikują późniejszy wielkoskalowy transport tych jednostek wzdłuż SW krawędzi płyty bałtyckiej do obecnej ich pozycji. Terran małopolski odbył tę wędrówkę przed dewonem lub nawet przed środkowym ordowikiem, na co wskazują dane paleomagnetyczne. WHERE WAS THE BALTIC PLATE IN THE EARLY CAMBRIAN? Summary New Early Cambrian geographic reconstruction locates the Baltic plate in the equatorial position. The late Cadomian orogen, developed between present eastern and southern margin of Baltic plate and NW margin of Gondwana, could be partly considered as a result of convergence of these plates. In the Early Cambrian the Malopolska and Brunovistulian terranes were located in the area of Cadomides, close to the present southern margin of Baltica. The Grenwilian ages of detrital zircons from the Małopolska terrane indicate that it could have been located there in the Middle Proterozoic as well. It is not be to excluded, however, that Małopolska and Brunovistulian terranes coupled the southern margin of Baltic plate in the Cambrian time after derivation from the northern margin of Gondwana. For both solutions the subsequent dextral tectonic transport of these units along the Baltic margin is required. The Małopolska terrane was moved into present position before the Devonian or even before the Middle Ordovician.