Otwornice bentosowe a granica kreda/paleogen (K/P) w profilu Ain Settara, Tunezja

Abstract

Z odsłonięcia Aïn Settara (północna Tunezja) zbadano ponad 12-metrowy profil osadów najwyższego mastrychtu (2,5 m) i dolnego paleogenu (9.6 m) reprezentujący następujące poziomy otwornicowe: Plummerita hantkeninoides, Guembelitria cretacea, Parvularugoglobigerina eugubina i Parasubbotina pseudobulloides . W osadach najwyższego mastrychtu zespoły otwornic bentosowych są zróżnicowane pod względem taksonomicznym z podobnym udziałem form infaunalnych i epifaunalnych. Dramatyczna zmiana w strukturze zespołów otwornic bentosowych jest równoczesna z tworzeniem się warstewki z anomaliami geochemicznymi, tj. w spągu poziomu Guembelitria cretacea, gdzie zróżnicowane i o niskiej dominacji zespoły otwornicowe zostają zastąpione przez zespoły zubożone pod względem taksonomicznym a zdominowane przez epifaunalne morfogrupy. W tym momencie 14 rodzajów zanika. Niektóre z nich wymierają, podczas gdy inne pojawiają się ponownie w dolnym danie jako taksony Łazarza. Naszym zdaniem gwałtowny spadek dopływu pokarmu będący skutkiem załamania produkcji pierwotnej i równoczesnej zmiany w składzie fitoplanktonu (z przewagi nanoplanktonu wapiennego na przewagę bruzdnic) mogły być bezpośrednią przyczyną restrukturyzacji zespołów otwornic bentosowych. Globalne załamanie produkcji pierwotnej było prawdopodobnie skutkiem impaktu asteroidu na półwyspie Jukatan. RESTRUCTURING OF BENTHIC FORAMINIFERAL ASSEMBLAGES ACROSS THE CRETACEOUS/PALEOGENE (K/P) BOUNDARY AT AIN SETTARA, TUNISIA Summary The outer shelf – upper bathyal section across the Cretaceous/Paleogene (K/P) boundary at Ain Settara (Central Tunisia) has been studied for quantitative changes in benthic foraminiferal assemblages. The studied interval extends from 2.5 m below to 9.6 m above the Cretaceous/Paleogene (K/P) boundary and encompasses the uppermost Plummerita hantkeninoides, Guembelitria cretacea, Parvularugoglobigerina eugubina and Parasubbotina pseudobulloides planktonic foraminiferal zones. In the uppermost Maastrichtian benthic foraminiferal assemblages are highly diversified and composed of mixed epifaunal and infaunal morphogroups. The dramatic change in the structure of benthic foraminiferal assemblages corresponds to the layer with the impact evidence, i.e., at the base of the Guembelitria cretacea Zone where highly diversified, low-dominance Upper Maastrichtian assemblages with infaunal and epifaunal morphogroups were suddenly replaced by taxonomically impoverished assemblages, strongly dominated by epifaunal morphogroups. At this level several species with inferred infaunal mode of life disappeared. Some of them went extinct, whereas others reappeared in the Lower Danian as Lazarus taxa. We interpret that a sudden breakdown of the food supply as a consequence of a collapse in primary productivity and simultaneous changes in the phytoplankton composition (from calcareous nannoplankton to dinoflagellates) resulted in extinction or temporary emigration of most in faunal morphogroups. The sudden collapse of primary productivity probably resulted from the impact of the K/P asteroid.