Serpentinite stock south of Niedamirów - Lasocki Range, Sudetes, compared with other circum-Karkonosze ultramafic bodies.

Abstract

Newly discovered serpentinite occurring in the Lasocki Range south of Niedamirów village is built up of abundant serpentine, often as pseudomorphs after olivine, chlorite and tremolite but there are also preserved relics of chromium diopside, titanian pargasitic hornblende and Mn-rich ilmenite. Thus the protolith of the serpentinite was most likely an ilmenite-bearing clinopyroxene-hornblende peridotite. On the basis of mineral chemistry and overall chemical composition it may be concluded that the protolith intruded from the metasomatically altered lithospheric mantle. It intruded probably along deep faults. The age of the intrusion is not known. By analogy to the hornblende-peridote of Janowice Wielkie it may be supposed that it intruded after the late Variscan Karkonosze granite (304 - 327 Ma). The comparison of chemical composition of the investigated rock and five other circum-Karkonosze ultramafic bodies with primitive mantle and trends of its differentiation makes possible to put forward the hypothesis that at the time preceding the intrusions of ultramafics the Karkonosze - Izera region was underlain by anomalous mantle enriched in fluids, Al, Fe, Ti and other incompatible elements, i.e. that beneath the discussed region there was an area corresponding to an ancient hot spot.

Pień serpentynitowy na południe od Niedamirowa, Grzbiet Lasocki, Sudety, na tle innych wokółkarkonoskich ultramafitów

Abstrakt

Nowo odkryty serpentynit zbudowany jest w znacznej mierze z serpentynu tworzącego pseudomorfozy po oliwinie, chlorytu i tremolitu. Pierwotne minerały zachowane są w formie reliktów. Są nimi diopsyd chromowy, tytanowa pargasytowa hornblenda i bogaty w mangan ilmenit. Protolitem serpentynitu był najprawdopodobniej ilmenitonośny klinopiroksenowo-hornblendowy perydotyt. Na podstawie składu chemicznego minerałów i całej skały sądzić można, że protolit pochodzi z metasomatycznie zmienionego litosferycznego płaszcza Ziemi, znacznie wzbogaconego we fluidy, Al, Fe, Ti i inne pierwiastki niekompatybilne. Protolit ten intrudował przypuszczalnie wzdłuż linii przecięcia głębokich uskoków. Wiek intruzji nie jest znany, aczkolwiek poprzez analogię do hornblendowego perydotytu Janowie Wielkich można sądzić, że ultrabazyt Niedamirowa intrudował po waryscyjskim granicie Karkonoszy (304 - 327 min lat). Porównanie składu chemicznego serpentynitu Niedamirowa i pięciu innych ciał ultramaficznych występujących wokół masywu Karkonoszy ze składem niezróżnicowanego płaszcza Ziemi i kierunkami jego dyferencjacji pozwoliło wysunąć hipotezę, że w czasie poprzedzającym intruzje ultramafitów pod regionem karkonosko-izerskim znajdował się diapir płaszcza Ziemi o podwyższonej temperaturze ("hot spot").