Petrologia skał ultrazasadowych z masywu Braszowic-Brzeźnicy (blok przedsudecki).

Abstract

Abstract W pracy przedstawiono charakterystykę petrologiczną ultrabazytów masywu Braszowic-Brzeźnicy, położonego w południowym obrzeżeniu gnejsowego bloku sowiogórskiego. Wśród skał ultrazasadowych wyróżniono: perydotyty, piroksenity, skały piroksenowo-amfibolowe oraz serpentynity. W grupie serpentynitów wydzielono; serpentynity lizardytowo-chryzotylowe i serpentynity antygorytowe. Opisano również niektóre skały towarzyszące ultrabazytom oraz strefy kontaktów: metagabro-serpentynit i aplit-serpentynit. Na podstawie wyników analiz chemicznych ustalono, że skałami pierwotnymi serpentynitów mogły być harzburgity i lherzolity, a w mniejszym stopniu werlity i dunity. Skały te składem chemicznym odpowiadają ultrabazytom najniższego członu sekwencji ofiolitowej tzn. metamorficznym perydotytom. Niektóre z nich mogą być porównywalne z ultramaficznymi kumulatami ofiolitów. Obliczono również temperatury równowagi fazowej pary oliwin-spinel chromowy w perydotytach (920- 1100°C) oraz temperatury krystalizacji piroksenów jednoskośnych w klinopiroksenitach (780 - 880°C). Temperatury te w przypadku perydotytów wskazywałyby na warunki górnopłaszczowej rekrystalizacji we wczesnym stadium formowania się skorupy oceanicznej, w odniesieniu do klinopiroksenitów natomiast sugerują ich genetyczny związek z magmową facją ultrabazytów powstałą w stadium depozycji kumulatów ultramaficznych. Na podstawie przeprowadzonych studiów nad petrogenezą ultrabazytów z masywu Braszowic-Brzeźnicy sformułowano hipotezę, zgodnie z którą skały te stanowią przeobrażony i zdeformowany fragment strefy przejściowej między metamorficznymi perydotytami i ultramaficznymi kumulatami w asocjacji ofiolitowej.Petrology of the ultrabasic rocks from the Braszowice-Brzeźnica Massif (Fore-Sudetic Block)AbstractResults of petrological studies of the ultrabasic rocks from the Braszowice-Brzeźnica Massif are presented. The mentioned massif is situated at the southern edge of the Niemcza Dislocation Zone. Most of the ultrabasic rocks are strongly serpentinized varieties such as antigorite serpentinites with interpenetrating or interlocking textures or lizardite-chrysotile serpentinites with serpentine veins textures. Dunite, peridotite with tremolite and clinopyroxenite constitute slightly altered ultrabasic rocks in this massif. On the basis of petrographic investigations, geochemical characteristics and some geothermometric evaluations the rocks of the Braszowice-Brzeźnica Massif have been classified as peridotites of the „transitional” zone between tectonic peridotites and ultramafic cumulates in the lower part of an ophiolite association.