DZIAŁALNOŚĆ GÓRNICZA JAKO JEDEN Z CZYNNIKÓW WPŁYWAJĄCYCH NA ROZWÓJ OSUWISK
Abstract
W artykule przedstawiono wpływ działalności górniczej na rozwój ruchów masowych na przykładzie czterech osuwisk.
Pierwsze z nich znajduje się w Rydułtowach, na obszarze niecki osiadań spowodowanej podziemną eksploatacją węgla kamiennego. Osuwisko to zagraża najstarszemu tunelowi kolejowemu w Polsce, a jego uaktywnienie było prawdopodobną przyczyną zniszczenia tunelu w 1857 r. Kolejne dwa osuwiska pośrednio są związane z podziemnym ługowaniem soli w krakowskich Swoszowicach. Ostatni z przykładów to osuwisko rozwinięte w nieczynnej kopalni iłów Zesławice, będące świadectwem wpływu powierzchniowej eksploatacji i skarpowania zboczy na rozwój osuwisk.
Keywords
Full Text:
PDF (Polish)References
BUDRYK W., 1952 – Eksploatacja złóż. Cz. 2. Podziemna eksploatacja pokładów węgla. Górnictwo. T. IV. Państwowe Wydawnictwa Techniczne, Katowice.
BURTAN J., 1964 – Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1 : 50 000 bez utworów czwartorzędowych, ark. Myślenice. Region Karpat i przedgórza. Z. 2. Inst. Geol., Warszawa.
CZARNIECKI L., GOŹDZIK J., 2008 – Rozwój osuwiska 22S w najgłębszej części kopalni Bełchatów. Prz. Geol., 56, 2: 150–157.
FLISIAK J., RYBICKI S., TYLIKOWSKI M., 2014 – Ocena zagrożenia osuwiskowego w kopalniach odkrywkowych na przykładzie KWB Bełchatów i KWB Turów. Prz. Geol., 62,
/2: 563–569.
GUZIEL A., 2002 – Deformacje górotworu. Wydawnictwo Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
KASZOWSKA O., KOWALSKI A., 2007 – Wpływ podziemnej eksploatacji górniczej na powierzchnię terenu. Prz. Geol., 55, 8: 640–641.
KAMIENIARZ S., WÓDKA M., WÓJCIK A., 2018 – Mapa osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi skala 1 : 10 000 powiat miasto Kraków. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB,
Warszawa.
KRAWCZYK M., 2006 – Zagrożenia osuwiskowe w górnictwie odkrywkowym. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie, 12: 15–21.
KRUCZKOWSKI M., 2010 – Analiza wpływu eksploatacji górniczej na występowanie deformacji nieciągłych typu liniowego. Górnictwo i Geologia, 5, 2: 115–120.
MARCINIEC P., ZIMNAL Z., WOJCIECHOWSKI T., PERSKI Z., RĄCZKOWSKI W., LASKOWICZ I., NESCIERUK P., GRABOWSKI D., KUŁAK M., WÓJCIK A., 2019 – Osuwiska w Polsce – od rejestracji do prognozy, czyli 13 lat projektu SOPO. Prz. Geol., 67, 5: 291–297.
MAZUREK J., 2007 – Deformacje powierzchni w otworowej Kopalni Soli „Barycz” w likwidacji. Czy mogą jeszcze powstać zapadliska? Górnictwo i Geoinżynieria, 31, 3/1: 409–422.
MAZUREK J., FLISIAK J., FLISIAK D., 1995 – Wyznaczenie filara ochronnego dla ulic Lipowej i Krzemienieckiej położonych nad złożem Barycz oraz określenie warunków eksploatacji w obrębie filara [maszynopis]. Bibl. Katedry Geomechaniki Górniczej i Geotechniki AGH, Kraków.
d’OBYRN K., WÓJCIK W., 2015 – Optymalne rozwiązania rekultywacji terenów na wybranych przykładach. Acta Universitatis Nicolai Copernici, 46, 2: 225–237.
OLESIAK S., 2004 – Karta dokumentacyjna naturalnego zagrożenia geologicznego – działalność górnicza. Osiadania powierzchni i towarzyszące im zalewiska. Miejscowość Rydułtowy. W: Rejestracja i inwentaryzacja naturalnych zagrożeń geologicznych na terenie całego kraju (ze szczególnym uwzględnieniem osuwisk oraz innych zjawisk geodynamicznych) (red. M. Lemberger). Sprawozdanie końcowe. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
PAUL Z., RYŁKO W., RĄCZKOWSKI W., WÓJCIK A., 1996 – Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1 : 50 000, ark. Myślenice. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
PREIDL W., 2005 – Tunel w Rydułtowach – najstarszy tunel kolejowy w Polsce. Budownictwo
Górnicze i Tunelowe, 3: 26–33.
PREIDL W., 2007 – Katastrofa budowlana w tunelu Czernickim. Górnictwo i Geoinżynieria, 31, 3: 347–355.
RĄCZKOWSKI W., 2007 – Landslide hazard in the Polish Flysch Carpathians. Stud. Geomorph. Carpatho-Balcan., 41: 61–76.
SARNACKA Z., 1956 – Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1 : 50 000, ark. Rydułtowy. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
WÓDKA M., 2017 – Objaśnienia do mapy osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi, skala 1 : 10 000, gmina Rydułtowy. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
WÓDKA M., PIOTROWSKI A., 2017 – Mapa osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi, skala 1 : 10 000, gmina Rydułtowy. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
WÓJCIK A., BURTAN J., 2017 – Szczegółowa Mapa Geologiczna Polski w skali 1 : 50 000, ark. Wieliczka. Narod. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa.
WÓJCIK A., WOJCIECHOWSKI T., 2016 – Osuwiska jako jeden z ważniejszych elementów zagrożeń geologicznych w Polsce. Prz. Geol., 64, 9: 701–709.
ZAJĄC J., 2016 – Dokumentacja geologiczno-inżynierska dla rozpoznania warunków geologiczno-inżynierskich dla inwestycji rekultywacji terenów poeksploatacyjnych kopalni iłów ceramiki budowlanej „Zesławice”, obręb 3 jednostka ewidencyjna Nowa Huta w Krakowie. Arch. Urzędu Miasta Krakowa
Refbacks
- There are currently no refbacks.