Orientacja optyczna ziarn kwarcu w drzewie skamieniałym okolic Chrzanowa
Abstract
Optic orientation of quartz grains in the fossil wood from the environs of Chrzanów
Przeprowadzono analizę mikroskopową płytek cienkich wykonanych z pnia drzewa skamieniałej araukarii (Araucarioxylon schroellianus Goepp), występującej „in situ “wśród osadów permskich okolic Chrzanowa i znanej z literatury paleobotanicznej. Badania w świetle spolaryzowanym wykazują, że substancją mineralizującą jest wyłącznie kwarc, którego na ogół dobrze wykształcone ziarna wypełniają komórki drewna. Około 40% ziarn wykazuje faliste znikanie światła, którą to anomalię optyczną interpretuje się dotąd przeważnie jako wynik ciśnień górotwórczych. Ponieważ osady permu chrzanowskiego nie są zmetamorfizowane, przeto jedynym ciśnieniem wchodzącym tu w grę byłby opór błon komórkowych, ujawniający się w czasie krystalizacji kwarcu w tkankach roślinnych.
The authors have performed a microscopic study of the silicified trunk of Araucarioxylon schroellianus Goepp., appearing in situ in the Permian sediments of the environs of Chrzanów (Cracow area). The silica impregnating the fossil plant in question is exclusively quartz. 40°/o of the quartz grains are marked by strain shadows, which optical anomaly is usually interpreted as a result of tectonic pressure. The authors conclude that during crystallization of silica in organic cells some phenomena of deformation in the crystalline lattice may occur, which appears in the strain shadows of quartz grains.
Przeprowadzono analizę mikroskopową płytek cienkich wykonanych z pnia drzewa skamieniałej araukarii (Araucarioxylon schroellianus Goepp), występującej „in situ “wśród osadów permskich okolic Chrzanowa i znanej z literatury paleobotanicznej. Badania w świetle spolaryzowanym wykazują, że substancją mineralizującą jest wyłącznie kwarc, którego na ogół dobrze wykształcone ziarna wypełniają komórki drewna. Około 40% ziarn wykazuje faliste znikanie światła, którą to anomalię optyczną interpretuje się dotąd przeważnie jako wynik ciśnień górotwórczych. Ponieważ osady permu chrzanowskiego nie są zmetamorfizowane, przeto jedynym ciśnieniem wchodzącym tu w grę byłby opór błon komórkowych, ujawniający się w czasie krystalizacji kwarcu w tkankach roślinnych.
The authors have performed a microscopic study of the silicified trunk of Araucarioxylon schroellianus Goepp., appearing in situ in the Permian sediments of the environs of Chrzanów (Cracow area). The silica impregnating the fossil plant in question is exclusively quartz. 40°/o of the quartz grains are marked by strain shadows, which optical anomaly is usually interpreted as a result of tectonic pressure. The authors conclude that during crystallization of silica in organic cells some phenomena of deformation in the crystalline lattice may occur, which appears in the strain shadows of quartz grains.